BALKANLAR Bizans Ä°mparatorluÄŸu'nun zayıflaması üzzerine Balkanlarda 9. yüzyıldan itibaren Bulgar Krallığı, Sırp Krallığı, Eflak PrensliÄŸi, BoÄŸdan PrensliÄŸi, Makedonya PrensliÄŸi gibi birçok devlet kurulmuÅŸtur. Osmanlı Devleti kurulduÄŸu sırada bu devletler, birbiriyle hem siyasi hem dini çatışmalar yaşıyorlardı. Balkanlarda güçlü bir devlet yoktu.
ANADOLU Bizans Ä°mparatorluÄŸu: Anadolu Selçuklu Devleti'ne 1176'da Miryokefalon Savaşı'nda yenilen Bizans, 1204'te 4. Haçlı Seferi'nde Haçlı istilasına uÄŸradıktan sonra bir süre için ortadan kalktı. Bizans asilleri Ä°znik ve Trabzon'a kaçıp, buralarda yeni devletler kurdular. Ä°znik Rum PrensliÄŸi, 1263'te Ä°stanbul'daki Latin Krallığı'nı yıkıp, Bizans'ı canlandırdı ancak artık Bizans, eski gücünü kaybetti. Trabzon Rum Ä°mparatorluÄŸu ise bağımsız yaÅŸamaya devam etti.
CoÄŸrafi Konumu: Osmanı BeyliÄŸi, müslümanların topraklarıyla, hıristiyan topraklarının kesiÅŸtiÄŸi SöÄŸüt ve Domaniç bölgesinde kurulmuÅŸtur. Bu nedenle bir uç beyliÄŸidir. Osmanlı BeyliÄŸi'nin uç beyliÄŸi olması, uzun süre Anadolu'dan tehdit almamasına ve hıristiyanlar ile yaptığı savaÅŸlarda Anadolu müslümanları tarafından desteklenmesine neden oldu. Bu yüzden Osmanlı Devleti'nin batılı devletler ile yaptığı her savaÅŸ, cihat ya da gaza olarak görülmüÅŸtür. Osmanlı BeyliÄŸi, uç beyliÄŸi olduÄŸu için Asya'dan Anadolu'ya göç eden Türkmen boylarının tercih ettiÄŸi beylik olmuÅŸ, bu sayede çok küçük bir beylik olduÄŸu zamanlarda bile nüfus sıkıntısı çekmemiÅŸtir. Siyasi BoÅŸluÄŸun Etkisi Osmanlı BeyliÄŸi kurulduÄŸu sırada, Anadolu ve Balkanlarda güçlü bir devlet yoktu. Bizans Ä°mparato... (Devam)
BeyliÄŸin kurucusu olan Osman Bey, Bizans ile mücadelesinde, daha çok beyliÄŸin varlığını sürdürmesine ve Bursa civarının alınmasına önem vermiÅŸtir. Ä°lk zamanlar Bizans, Osmanlı'ya önem vermemiÅŸ, hatta bu yüzden, Bizans valileri (tekfur) Koyunhisar Savaşı'nda Osmanlı'ya yenilmiÅŸlerdir. Orhan Bey (1324 - 1362), Bizans'tan Bursa'yı alarak baÅŸkent yaptı. Bizans Ä°mparatorluÄŸu kuvvetlerini Maltepe Savaşı'nda yenerek Kocaeli Yarımadasının Osmanlı BeyliÄŸine geçmesini saÄŸladı. Bizans'ın Anadolu'daki varlığına son verildiÄŸi sırada, KaresioÄŸulları BeyliÄŸi'nde taht mücadelesi baÅŸlamıştı. Orhan Bey bu durumdan faydalanıp KaresioÄŸullarını Osmanlı topraklarına kattı. Böylece Balıkesir ve Çanakkale alınmış oldu, Rumeli'ye geçmek için Osmanlılar fırsat yakalamıştı. KaresioÄŸullarının Osmanlı'ya katıldığı sıralarda Bizans'ta taht kavgaları baÅŸlamıştÄ... (Devam)
I. Murat'tan sonra tahta çıkan I. Beyazid (Yıldırım Beyazıd), Ä°stanbul'u kuÅŸattı. Bunun üzerine Macar Krallığı, Alman ve Fransız askerlerinden oluÅŸan yeni bir haçlı ordusu Osmanlı'ya saldırdı. I. Beyazid, bu orduyu, NiÄŸbolu Savaşı'nda yendi ve Osmanlı'nın egemenlik alanını Tuna nehrine kadar geniÅŸletti. Bu, Osmanlı Devleti'nin KuruluÅŸ Dönemi'nde ulaÅŸtığı son noktadır. NiÄŸbolu Savaşı baÅŸarılı bir savaÅŸtır ama, bu savaşın yapılması Ä°stanbul'un kuÅŸatmasını kaldırdığı için Ä°stanbul'un fethini geciktirmiÅŸtir. NiÄŸbolu Savaşı'ndan sonra I. Beyazid Anadolu Siyasetine önem vermiÅŸ, Ankara Savaşı yenilgisi ve Fetret Devri nedeniyle uzun süre batı siyasetine ara verilmiÅŸtir. I. Mehmet ve II. Murat'ın ilk yıllarında Ankara Savaşı'nın yaraları sarılmaya çalışılmıştır. II. Murat, Anadolu'da denetimini saÄŸlamlaÅŸtırdıktan sonra, Balkanlarda yeniden siyaset izlenmeye baÅŸla... (Devam)
II. Murat, Balkanlardaki baÅŸarısızlıklar sonucunda Macar Kralı ile bu anlaÅŸmayı imzaladı. Bu antlaÅŸma ile Osmanlı Devleti, Balkanlardaki bazı çıkarlarını kaybetmiÅŸ, on yıllığına barış yapmıştır. Bu antlaÅŸma, II. Murat'ı olumsuz etkilemiÅŸ, bu nedenle tahtı oÄŸlu II. Mehmet'e bırakmıştır. Bunu öÄŸrenen Macarlar tekrar saldırmış ve AntlaÅŸmayı bozmuÅŸtur. Tekrar tahta çıkan II. Murat, yeni Haçlı saldırısına karşı Varna Savaşı'nı kazanmış, Edirne - Segedin AntlaÅŸması ve buna neden olan olumsuzlukların izlerini silmiÅŸtir. (Devam)
Orhan Bey'in Bizans'tan Bursa ve Kocaeli Yarımadasını alması sadece batıda büyüme ile ilgili deÄŸil, aynı zamanda Anadolu egemenliÄŸi ile ilgilidir. Ä°ç kargaÅŸa yaÅŸayan KaresioÄŸulları BeyliÄŸi'nin alınması ise, Osmanlı Devleti'nin Anadolu'da Türk BirliÄŸi saÄŸlamak için attığı ilk adımdır. Osmanlı yöneticilerinin Balkanlardaki baÅŸarılı politikaları, Anadolu Türk Beyliklerini etkilemiÅŸtir. Özellikle I. Murat'ın fetihleri, Anadolu Türk BirliÄŸi konusunda Osmanlı Devleti'ne rakip olarak KaramanoÄŸulları'nın kalmasını saÄŸladı. Osmanlı Devleti kurulduÄŸu sırada Anadolu'nun en büyük güçlerinden olan GermiyanoÄŸulları, Osmanlı Devleti'ne katılmaya karar vermiÅŸ, kız verme bahanesiyle bu birleÅŸme büyük oranda gerçekleÅŸmiÅŸtir. GermiyanoÄŸulları topraklarının önemli bir kısmı çeyiz olarak Osmanlı Devleti'ne geçti. HamitoÄŸulları beyliÄŸi d... (Devam)
Yıldırım Beyazid, NiÄŸbolu Savaşı'nda bir Avrupa Haçlı Ordusu'nu yendiÄŸi için Ä°slam Dünyasında, Anadolu Türk birliÄŸini saÄŸladığı için de Türk Dünyasında ünlendiÄŸi için Timur'un tepkisini çekti. Timur, Ä°lhanlı Devleti'ne son vermiÅŸ, Ä°ran, DoÄŸu Anadolu, Horasan ve Batı Türkistan'ı kapsayan büyük bir devlet kurmuÅŸtu. O da Ä°slam ve Türk Dünyasında önemli bir isim yapmıştı. Yıldırım Beyazid'ın topraklarına kattığı beyliklerin hükümdarları Timur'a sığınıp, onu, Yıldırım Beyazid'a karşı kışkırttılar. Ankara Savaşı'nın temel nedeni, bu iki hükümdar arasında Türk - Ä°slam Dünyasının en büyüÄŸü olma mücadelesidir. Yıldırım Beyazid'in hedefi Avrupa, Timur'un hedefi ise MoÄŸol Ä°mparatorluÄŸu'nun baÅŸka bir mirasçısı olan Altınordu Devleti idi. Ama büyüklük mücadelesi... (Devam)
Osmanlı yöneticileri, Abbasi, Selçuklu, Bizans gibi köklü devletlerin kültürlerinden etkilenmiÅŸtir Osman Bey aÅŸiret organizasyonunu beylik haline getirmiÅŸ, dönemin sonlarına doÄŸru tam bağımsızlığını kazanmıştır. Orhan Bey ilk medrese, ilk ordu, ilk divan toplantısı, ilk para gibi yeniliklerle beylik organizasyonunu, devlet teÅŸkilatına çevirmiÅŸtir. Anadolu ve Rumeli yönünde devletin büyümesine paralel beylikler, kazaskerlikler, defterdarlıklar, donanma gibi kurumlar oluÅŸturuldu. (Devam)
Ä°stanbul'un Alınışı (1453) Nedenleri: - Bizans'ın Ä°stanbul'u elinde bulundurmasının Osmanlı Devleti'nin coÄŸrafi bütünlüÄŸünü engellemesi.- Ä°stanbul'un Ä°pek Yolu'nun önemli bir ticaret merkezi olması- Bizans'ın, Osmanlıya karşı Avrupa devletleri veya KaramanoÄŸulları ile iÅŸbirliÄŸi yapması.- Ankara Savaşı'ndan sonra Bizans'ın Osmanlı'nın taht kavgalarına karışması.- Hz. Muhammed'in müslüman hükümdarlara Ä°stanbul'un fethini hedef göstermesi. II. Mehmet'in Fetih Hazırlıkları: - Karadeniz'den gelecek yardımları önlemek ve boÄŸazı denetlemek için Rumeli Hisarı'nı yaptırdı.- Ä°stanbul surlarını yıkmak amacıyla Edirne'de çağın en güçlü toplarını döktürdü.- Ä°stanbul'u denizden de kuÅŸatmak Marmara ve BoÄŸazları denetim altında bulundurmak için Gelibolu tershanelerinde 400 parçalık bir donanma hazırlandı.- KaramanoÄŸul... (Devam)
(1481 - 1512) II. Beyazid, savaÅŸtan hoÅŸlanmayan, okumaya ve ibadete düÅŸkün bir padiÅŸahtır. Kendisine "Sofu Beyazit" de denilir. Devlet iÅŸlerine ilgisizliÄŸi nedeniyle bu dönemde Osmanlı Devleti'nin geniÅŸlemesi durmuÅŸtur denilebilir. II. Beyazit zamanı "Yükselme dönemi içerisindeki durgunluk dönemi" olarak adlandırılmıştır. CEM OLAYI Askerlerin desteÄŸiyle tahta çıkan Beyazit'e karşı, kadeÅŸi Cem de Bursa'ya gelerek adına hutbe okuttu, para bastırdı. Devletin paylaşılması ve Anadolu'nun kendisine verilmesi isteÄŸini Beyazid kabul etmedi. Beyazit'e karşı yenilen Cem, Mısır'a kaçtı. KaramanoÄŸulları ÇaÄŸrısından cesaretlenerek yeniden Anadolu'ya geldiyse de yine yenilerek Rodos Åžovalyelerine sığındı. Cem, ÅŸövalyelerin desteÄŸi ile Rumeli'ye geçerek saltanat mücadelesine devam etmek istiyordu. Beyazit ÅŸovalyelere para vererek Cem'in Avrupa'ya götürülmesini sa... (Devam)
(1512 - 1520) Yavuz, kısa süren padiÅŸahlığı sırasında, Osmanlı Devleti'ni doÄŸu yönünde geniÅŸletme siyaseti izlemiÅŸ, çeÅŸitli Ä°slâm toplumlarını imparatorluk sınırları içine katmıştır. Yavuz önce tahtı garantiye almak için kardeÅŸleri Manisa'da sancak beyi olan Korkut ile Amasya'da sancak beyi olan Ahmet'i ortadan kaldırdı. Çaldıran Seferi (1514) Ä°ran'da Akkoyunlu Devleti'nin yerine Safevi Åžahlığı kuruldu (1501). Yavuz, Åžah Ä°smail'in Anadolu'daki ÅŸiileri örgütleyerek burayı ele geçirmek ve Ä°pek Yolu'na Ege kıyılarına kadar olan kökünü denetlemek amacıyla izlediÄŸi siyasete karşı mücadele etti. Anadolu'daki ÅŸii önderlerini öldürterek güvenliÄŸi saÄŸladı. Ä°ran üzerine yürüyüÅŸe geçerek Çaldıran Ovası'nda Åžah Ä°smail'i bozguna uÄŸrattı. Tebriz'e giren Yavuz, DoÄŸu Anadolu'yu Osmanlı Devleti'ne ka... (Devam)
Yavuz'un tek oÄŸlu olduÄŸu için kardeÅŸ kanı dökmeden tahta çıktı. Tahtta en uzun kalan padiÅŸahtır. Fatih'in yaptığı kanunlara önemli ekler yaptığı için "Kanuni", "Büyük", "MuhteÅŸem" lakaplarıyla tanınır. Babası Yavuz'dan güçlü bir ordu ve donanma, deneyimli ve yetenekli bir yönetici kadrosu ve zengin bir hazine devraldı. Bu dönemde Osmanlı topraklarını hızla geniÅŸletmesinin yanı sıra, kültür ve sanat bakımından da zirveye ulaÅŸmıştır. 16. yüzyıla "Türk asırı" denilmesinin en büyük nedeni Kanuni'ye aittir.
Avrupa'da Gelişmeler Belgrad Fatih zamanında alınamamıştı. Kanuni, karadan ve Tuna nehrinden kuşattığı Belgrad'ı Macarlardan aldı (1521). Belgrad'ın Osmanlılar tarafından alınması Avrupa'da yeni bir heyecan dalgası yarattı. Bu sırada Macar Kralı II. Lui'ye cesaret veren Alman İmparatoru Şarlken, Fransa Kralı I. Fransuva'y... (Devam)
Osmanlı BeyliÄŸi'nin başında bulunanlara baÅŸlangıçta Bey yada Gazi denilmiÅŸtir. Ä°lk kez I. Murat Sultan sanını kullanmıştır. Han, hakan, hünkar gibi ünvanlar da kullanılmıştır. Yavuz'dan itibaren Halife ünvanını aldılar. Tahta OsmanoÄŸullarından bir erkek geçebilirdi. Devlet eski Türklerde hükümdar ailesinin ortak malı sayılırdı. Osmanlılarda ise devlet padiÅŸahın malı sayılırdı, "Mülk padiÅŸahındır" anlayışı devletin parçalanmasını önlemiÅŸtir. Fatih Kanunnamesi tahta çıkana devletin birliÄŸini sürdürmesi amacıyla, kardeÅŸlerini ortadan kaldırma hakkı tanımıştır. Devlet ÅŸeriat esaslarına göre yönetilirdi. Yönetim ÅŸekli teokratiktir. Tüm yetkiler padiÅŸahta toplanmıştır. Çelebi ya da ÅŸehzade denilen padiÅŸah çocukları ergin çaÄŸa gelince Anadolu'da sancak beyliÄŸi yaparlardı. Böylece yöneteceÄŸi halkı ... (Devam)
Her türlü devlet iÅŸlerinin görüÅŸüldüÄŸü en yüksek kuruldur. SavaÅŸ ve barış kararları alır, büyük davalara bakardı. Ä°lk örgütlenmesi Orhan Bey zamanında baÅŸlamış, zamanla geliÅŸtirilmiÅŸtir. PadiÅŸahın danışma organıdır. Kararları padiÅŸah için baÄŸlayıcı deÄŸildir. Son söz padiÅŸahındır. Divan Fatih'e kadar padiÅŸahların baÅŸkanlığında, bundan sonra ise Sadrazam'ın baÅŸkanlığında toplanmıştır.
Divan Üyeleri ve Görevleri Sadrazam (BaÅŸvezir): PadiÅŸahın mutlak vekilidir. Sadrazamlık simgesi padiÅŸah mühürüdür. Sadrazamlar bugünkü baÅŸbakana benzetilebilir. Görevinden ötürü padiÅŸaha karşı sorumludur. Osmanlı Devleti'nde OsmanoÄŸulları dışında herkes kul sayılırdı. Bu nedenle sadrazamlık da kazanılmış bir hak deÄŸil, yetkiyi padiÅŸah adına kullanan bir kuldur. Ayrıcalıklı deÄŸildir. Fatihten it... (Devam)
Merkeze BaÄŸlı Eyaletler Buralar her bakımdan Osmanlı Devleti'nin kontrolü altında olan yerlerdir. BaÅŸlangıçta Anadolu ve Rumeli olmak üzere iki eyalet (beylerbeyliÄŸi) vardı. Topraklar geniÅŸledikçe eyalet sayısı artmıştır. Eyaleti yöneten beylerbeyleri merkeze baÄŸlı taÅŸradaki en yüksek devlet görevlisiydi. Hem mülki amir, hemde komutandı. Eyaletler sancaklara ayrılmıştır. Sancak'ta mülki ve askeri amir sancak beyidir. GüvenliÄŸi saÄŸlayan subaşı, yargılamayı yapan kadıdır. Kadıların yerel yönetime karşı bağımsız olmalarını saÄŸlamak için özlük hakları bakımından doÄŸrudan kazaskere baÄŸlanması adalet mekanizmasına verilen önemin kanıtıdır. Åžehzadelere de Anadolu'da sancak beyliÄŸi verilmiÅŸtir. Manisa, Amasya, Kütahya, Bolu, Konya önemli ÅŸehzade sancaklarıdır. Sancaklar kazalara, kazalar da köylere ayrılırdı. Kazada kadı yöneticil... (Devam)
Osmanlı Devleti padiÅŸahın malı sayılırdı. Toprakların sahibi de kural olarak padiÅŸahtır. Toprağın üzerinde yaÅŸayan reaya denilen köylüler toprakları iÅŸlemekle yükümlüydüler. Köylünün belirli kurallara göre toprağı iÅŸlemesi zorunlu ise de kendi çağındaki Avrupa Feodal düzenine göre daha rahat bir toprak düzeni içinde yaÅŸamıştır. Topraklar ÅŸu bölümlere ayrılmıştır:
Mülk Arazi: KiÅŸilere ait topraklardır. Alınıp, satılabilir, miras bırakılabilirdi. Müslümanların topraklarına ÖÅŸri Arazi, gayrimüslimlerin topraklarına ise Haraci Arazi denirdi. Genelde her ÅŸey padiÅŸaha ait sayıldığı için Mülk Arazi çok azdı.
Vakıf Arazi: Geliri sosyal hizmetlere ayrılmış, vergi alınmayan topraklardır.
Miri Arazi: Devlete ait topraklardır. Toprak sisteminin en büyük birimidir. Devl... (Devam)
Osmanlı ordusu üç bölüme ayrılırdı: - Kapıkulu Ordusu- Eyalet Ordusu (Tımarlı Sipahiler)- Yardımcı Kuvvetler Kapıkulu Ocakları Devletin profesyonel ordusudur. Küçük yaÅŸtaki gayrimüslim çocukların, Türk ailelerin yanında müslümanlaÅŸtırılması uygulaması olan devÅŸirme sistemi sayesinde asker ihtiyacı karşılanırdı. Kapıkulu ocaklarının asıl görevi savaÅŸta ve barışta padiÅŸahı korumaktı. Buna ek olarak teknik silahların kullanılması ve baÅŸkentin güvenlik iÅŸleri gibi çalışma alanları da vardı. Evlenemez, baÅŸka hiçbir iÅŸle uÄŸraÅŸamaz, sürekli askerlik eÄŸitimi alırlardı. Ulufe isimli maaÅŸ alırlar, padiÅŸahların cülus (tahta çıkma) törenlerinde bahÅŸiÅŸ alırlardı. Åžu bölümlere ayrılmıştır: Piyadeler: Yeniçeriler, Cebeciler, Topçular, Humbaracılar, Lağımcılar Süvariler: Sipahiler, Sila... (Devam)
Ekonomi tarım ve hayvancılığa dayanıyordu. Ticaret kapitülasyonlar nedeniyle yabancı tüccarlar (Levanten) ile Osmanlı uyruÄŸundaki Musevi, Rum ve Ermenilerin kontrolündeydi. Türkler yöneticilik, askerlik, tarım ve hayvancılıkla uÄŸraşırlardı. Kentlerde el sanatları da geliÅŸmiÅŸti. Müslüman esnaf ve zanaatkarlar arasında dayanışmayı saÄŸlamak, fiyat ve kalite kontrolü yapmak üzere Lonca ve Ahi örgütleri kurulmuÅŸtur. Avrupa'ya pamuk, yün, deri, ÅŸap, tuz satılır, kadife saat, ayna ve dantel alınırdı. Devletin belli baÅŸlı gelirleri ÅŸunlardır: - Müslümanlardan alınan ürün vergisi olan öÅŸür ya da aÅŸar.- Müslüman olmayanlardan alınan ürün vergisi haraç ve cizye (saÄŸlık vergisi).- Gümrük, maden, orman, tuzla ve hayvan vergisi.- SavaÅŸta alınan ganimetin beÅŸte biri.- BaÄŸlı beylik ve yabancı devletlerin gönderdiÄŸi vergi ve... (Devam)
ÖÄŸretim kurumları medreselerdi, öÄŸretim dini esaslara dayanırdı. Ä°lk medrese Orhan Bey tarafından Ä°znik'te açılmıştır. Medreselerde öÄŸretim üç dönemde tamamlanırdı. Ä°lk dönem Hariç, orta dönem Dahil, yüksek dönem Sahn olarak adlandırılmıştır. Ä°lk yüksek düzeyde medrese Fatih tarafından açılan Sahn-ı Seman medresesidir. Bu medresede din ve sosyal bilimler okutuluyordu. Kanuni döneminde açılan Sahn-ı Süleymaniye medresesinde matematik, astronomi, tıp gibi pozitif bilimlere ağırlık verilmiÅŸtir. Devlete yönetici yetiÅŸtirmek amacıyla Topkapı Sarayı'nda Enderun Mektebi açılmıştır. Bu okula devÅŸirmelerin zeki ve yakışıklı olanları alınmıştır. Dönemin bazı önemli bilginleri Kayserili Davut, Ali KuÅŸçu, Molla Gürani, Molla Hüsrev, Molla Zeyrek, Hocazade ve Hatipzade'dir. Osmanlı Devleti'nde resmi dil T&u... (Devam)
Osmanlı tarihinde Sokullu'nun ölümünden (1579), Pasarofça AntlaÅŸması (1699)'a kadar olan zaman "Duraklama", Karlofça'dan Tanzimat (1839) olan zaman "Gerileme" dönemi olarak adlandırılmıştır. Duraklama Dönemi'nde (17. Yüzyıl) Osmanlı Devleti geniÅŸleme siyasetini sürdürmüÅŸtür. Devleti yönetenler Avrupa'nın gerisinde kalındığının farkına varamamışlardır. Eskisi kadar kolay kazanılamayan zaferler sonucu yavaÅŸ da olsa yeni topraklar alınmış sınırlar geniÅŸletilmiÅŸtir. 17. Yüzyıl baÅŸlarında ÅŸehzadelerin sancak beyliÄŸine çıkmalarının yasaklanması, çocuk ya da dengesiz padiÅŸahların tahta çıkmasına neden olmuÅŸ, çıkar grupları arasında artan mücadele sonunda artan mücadele sonunda rüÅŸvet ve adaletsizlikler artmıştır. Ekonomi, ordu, yönetim ve eÄŸitimde bozulma görülmüÅŸ bunun sonucunda ortaya çıkan Ä°... (Devam)
16. Yüzyıl sonlarında Osmanlı Devleti doÄŸal sınırlara ulaÅŸmıştı. DoÄŸuda Zagros daÄŸlarında, Kafkasya alınarak Hazar Denizi kıyılarına, Güneyde Umman Denizi ve Büyük Sahra'ya ulaÅŸmıştır. Batıda Avusturya, doÄŸuda Ä°ran gibi güçlü devletler geniÅŸlemeyi engellemiÅŸtir. Safevi Åžahlığı'nın Asya'dan Anadolu'ya Türk boylarının göçüne engel olması nedeniyle var olan Türk nüfusu, imparatorluÄŸun daha çok geniÅŸlemesine yeterli olmamıştır. CoÄŸrafya KeÅŸifleriyle zenginleÅŸen Avrupa'da Rönesans, Reform gibi atılımlarla bilim ve teknik alan çok geliÅŸmiÅŸtir. Buna karşılık Osmanlı Devleti'nde akıl ve bilime önem verilmez olmuÅŸ, yeniliklere "gavur icadı" damgasıyla din kalkan yapılarak karşı çıkılmıştır. Duraklama Döneminde Siyasi Ä°liÅŸkiler Osmanlı - Ä°ran Ä°liÅŸkileri Ä°ran'da ÅŸii iktidarın baskısıyla karşılaÅŸan sünniler za... (Devam)
Ä°stanbul Ayaklanmaları Askeri ayaklanmalardır. Kapıkulu ordusu içinde en etkili olan yeniçerilerin ilk direniÅŸleri Fatih devrine kadar gider. 17. yüzyılda ise devleti sarsacak boyutlara varmıştır. Cülus bahÅŸiÅŸini az bulmak, ulufelerin zamanında verilmeyiÅŸi ya da ayarı düÅŸük para verilmesi ayaklanmaların temel ekonomik nedeni olmuÅŸtur. Bazı devlet adamları da perde arkasından ayaklanmalarda rol almıştır. Ayaklanan yeniçeriler isteklerini elde ettikçe şımarmışlar, güçlerini anlamışlar, yönetim üzerindeki baskılarını arttırmışlardır. Ä°stanbul ayaklanmalarının en önemlileri; III. Murat, Genç Osman, IV. Murat, IV. Mehmet zamanında çıkmıştır. Ayaklanmalarda OsmanoÄŸulları hanedanı hedef alınmamıştır. PadiÅŸah, sadrazam ya da defterdar gibi yöneticilere yönelik olmuÅŸtur. Sarayda sözünü geçirmek isteyen çeÅŸitli kiÅ... (Devam)
Duraklama Dönemi'nde iyi gitmeyen iÅŸlerin düzeltilebilmesi için Yükselme Dönemi örnek alınarak bazı yenilikler yapılmıştır. Kurumların kendini yenileyip çaÄŸa ayak uydurması saÄŸlanamadığından yapılan yeniliklerden olumlu sonuç alınamamıştır.
II. Osman (Genç Osman) Yeniçerin artık düzeltilemeyeceÄŸi gerekçesiyle, bu ocağı ortadan kaldırmayı tasarlamıştır. DeneyimsizliÄŸi nedeniyle düÅŸüncelerini çevresine açıklayınca, padiÅŸahın niyetini öÄŸrenen yeniçeriler ayaklanmışlardır. Åžeyhülislamdan alınan fetva ile Genç Osman tahttan indirilerek öldürülmüÅŸtür (1622). Genç Osman kendi askeri tarafından öldürülen ilk Osmanlı padiÅŸahıdır.
IV. Murat 12 yaşında padiÅŸah oldu. Deneyimini arttırıp devlet iÅŸlerine egemen oldu. Zor kullanarak ülkede güvenliÄŸi saÄŸl... (Devam)
Baykal gölü, Obi ırmağı ve güneyde Gobi Çölü ve Çungarya ile sınırlanan bölgedir.
ANAYURTTAN Ä°LK GÖÇÜN NEDENLERÄ°
Ä°klim deÄŸiÅŸiklikleri ve kuraklıklar, Tarıma ve hayvancılığa elveriÅŸli toprakların azlığı, Nüfus artışı, Hayvancılığı zarara uÄŸratan salgın hastalıklar, Toprak kapma ve mera savaÅŸları ile dış istilâ hareketleri,
Atı evcilleÅŸtirmeyi baÅŸaran Türkler Orta Asya'nın deÄŸiÅŸik yerlerine gitmiÅŸlerdir.
ASYA HUN DEVLETÄ°
√ Baykal gölü Orhun ve Selenga ırmaklarının bulunduÄŸu coÄŸrafyada siyasal varlık gösteren Hunlar tarafından kurulmuÅŸtur. √ Devletin kurucusu Teoman'dır. Mete babası Teoman'a karşı yaptığı iktidar savaşını kazanarak hakan oldu. √ &nb... (Devam)
TARÄ°H NEDÄ°R ? GeçmiÅŸte yaÅŸamış insan topluluklarının ekonomik, siyasal ve sosyal alanlardaki yaÅŸantılarını neden sonuç iliÅŸkileri içerisinde belgelere dayanarak yer ve zaman göstererek tarafsız biçimde inceleyen ve anlatan sosyal bilim dalıdır.
Tarihin Yöntemi Yazısız ve yazılı kaynaklardan yararlanmak, zaman zaman sözlü kaynaklara da baÅŸvurmaktır. Sebep–sonuç iliÅŸkisini açıklamak ve olayları kronolojik sıraya göre incelemek anlatmak. Not: Tarih bilimi deney ve gözlem metodlarından yararlanmaz.
TARÄ°HÄ°N KONUSU NEDÄ°R? : GeçmiÅŸ zamanda yaÅŸayan insan topluluklarının her türlü faaliye-tidir.
TARÄ°H ANLATIMINDA YER VE ZAMANIN ÖNEMÄ° NEDÄ°R?
Yer ve zamanın belirtilmesiyle olayın GERÇEK olup olmadığını anlarız. Olayın geçtiÄŸi yer ile olayın meydana geldiÄŸi ... (Devam)
ÇÄ°N UYGARLIÄžI 1) Uygarlık, Sarı ve Gökırmak çevresinde geliÅŸmiÅŸtir. 2) Merkezi Devlet Kuzey Çindeki derebeyliklerin Çou Hanedanı tarafından birleÅŸtirilmesi sonucu kurulmuÅŸtur. 3) Ülke toprakları feodal beylikler arasında paylaÅŸtırılmıştır. Bu feodal beyler içerisinde en güçlü olanı ülkede egemenliÄŸini ele geçirerek merkezi birliÄŸi saÄŸlamıştır. Bu durum Çin siyasi tarihinde hanedanların öne çıkmasına neden olmuÅŸtur. 4) Çin uygarlığı teknik buluÅŸlarıyla tanınır. Bunlar kağıt, matbaa, ipekli dokumacılık, pusula ve barut. Çinliler bu buluÅŸlarıyla dünya kültürüne ve ekonomisine katkıda bulunmuÅŸlardır. Çin porselen ürünleri ve ipekli dokumaları dünyada aranan ö... (Devam)
Ä°SLAMÄ°YET ÖNCESÄ° ARABÄ°STAN √ Ä°lk çaÄŸda Arabistan'ın güneyinde kurulan devlet ÅŸunlardır: Main, Saba, Himyeri, K. Arabistan'da kurulanlar ise Nabatlılar, Tedmürlüler ve Gassanilerdir. √ Bu devletler ekonomik kaynaklarının yetersizliÄŸinden dolayı kuvvetli bir devlet olamamışlardır. SOSYAL VE EKONOMÄ°K HAYAT Toplumsal yaÅŸam kabile örgütlemesine dayanmıştır. Her Arap kabilesinin ÅŸeyh ya da seyyid denilen reisi vardır. Toplumsal iliÅŸkiler ataerkil kurallara dayanmıştır. Kadınların söz ve miras hakları yoktu. Arabistan'ın ekonomik kaynakları yetersizdi. Bu nedenle Arap kabileleri tarıma ve ticarete elveriÅŸli yerleri ele ge&c... (Devam)
Ä°LK TÜRK ARAP Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ° 1.Hz. Osman zamanında Kafkasya'ya yönelen Ä°slâm orduları Hazar Türkleri tarafından durdurulmuÅŸtur. 2.Maveraünnehir bölgesini alan Emeviler, Orta Asya'ya girmek istediklerinde TürgiÅŸler tarafından engellenmiÅŸtir. 3.Abbasiler iktidara geçtiklerinde TürgiÅŸler yıkılış sürecine girmiÅŸti. Uygurlar ise henüz yeni kurulmuÅŸtu. Uygurlar Çin'e karşı durabilecek güçte deÄŸildi.
TALAS SAVAÅžI (751) Nedenleri: 1.Çin'in, Batı Türkistanda egemenlik kurmak istemesi. 2.Çin'e karşı koyacak durumda olmayan Batı Türkistan'daki Türklerin Abbasilerin, Horasan Valisi Ebu Müslim'den yardım istemesi. Ä°slâm ordusu Çin ordusunu Talas savaşında yenilgiye uÄŸrattı. Karluk Türkleri bu savaÅŸta Çin'e karşı etkili biçimde savaÅŸtı. S... (Devam)
TÜRKÄ°YE TARÄ°HÄ° NEDÄ°R? Malazgirt meydan muharebesinden baÅŸlayarak günümüze kadar gelen dönemdir. Bu dönem içinde Anadolu Selçuklu, Beylikler, Osmanlı Tarihi ve T.C. Tarihi yer almaktadır.
ANADOLU'DA Ä°LK TÜRK BEYLÄ°KLERÄ° Malazgirt savaşından sonra Büyük Selçukluya baÄŸlı komutanlar, Anadolunun fethine giriÅŸmiÅŸlerdir. Bu süreçte aÅŸağıdaki beylikler kurulmuÅŸtur.
1. MENGÜCEKLER: Erzincan, DivriÄŸi ve Kemah dolaylarında egemenlik kurmuÅŸtur. I. Alaaddin Keykubat bu beyliÄŸe son vermiÅŸtir. 2. SALTUKLULAR: Kars, Erzurum ve Oltu bölgelerine egemen oldular. Selçuk sultanı II. Süleyman, beyliÄŸe son vermiÅŸtir. 3. DANÄ°ÅžMENTLÄ°LER: Sivas, merkez olmak üzere, Tokat, Niksar, Kastamonu, Kayseri ve Malatya yörelerine egemen olmuÅŸtur. An... (Devam)