Sebep:

Ülkenin içinde bulunduğu durumu millete duyura­rak milleti bağımsızlık ve egemenlik için mücade­leye çağırmak.

Genelgenin Hazırlayıcıları: 

Mustafa Kemal, Refet Bele, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Kazım Karabekir (Erzurum’da)    

Genelgenin Maddeleri:

1.Yurdun bütünlüğü ve milletin istiklali tehlikede­dir.

Açıklama:

1.Durum ve Kurtuluş Savaşının gereği ortaya konmaktadır.

2.Kurtuluş Savaşının bölgesel değil; bütünsel ol­duğu vurgulan­mıştır.

3.Bölücülere ve bölgesel kurtuluşu amaçlayanlara bir tepkidir.

2.İstanbul’daki hükümet baskı altında olduğundan dolayı, üzerine almış olduğu sorumluluğun gerekle­rini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi gösteriyor.

Açıklama:  

1.İlk defa İstanbul hükümetine tepki gösterilmiştir.

2.İstanbul hükümetinin bu tutumu da, durumun bir parçası olarak, belirtilmiştir.

Uyarı: Mustafa Kemal Milli Mücadele esnasında milli güçte bölünme yaşanmaması için padişaha karşı doğrudan tepki gös­termeyip; tepkilerinde İstanbul hükümetini hedef almıştır.

3.Milletin istiklalini yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.

Açıklama:

1.Milli egemenlik fikri ilk defa üstü kapalı bir şe­kilde vurgu­landı.

2.Kurtarıcı olarak, padişah, mandacı ve himayeci devletlerin yerini milletin kendisi aldı.

3.Kaderine razı olmaya bir karşı çıkış vardır.

4.İleride milli egemenliğe dayalı devletin kurulaca­ğına dair ilk işaretler verilmiştir.

5.Mustafa Kemal’in Türk milletine güvendiği ve mücadeleyi millete mal etmek istediği anlaşılmak­tadır.

4.Milletin durum ve davranışını göz önünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden kurtulmuş milli bir kurulun varlığı gereklidir.

Açıklama:

1.İlk defa Temsil Heyeti’nin kurulması istenmek­tedir.

2.Kurtuluş savaşına, kişisellikten çıkarılarak, ulusal karakter kazandırılmaya çalışılmaktadır.

3.Genelgenin ihtilalci yönü görülmektedir.

5.Anadolu’nun her yönden güvenli yeri olan Si­vas’ta milli bir kongre toplanmalıdır.

Açıklama:

1.Ulusal bir kongrenin toplanması istenmiştir.

2.Milli birlik ve beraberliğin sağlanması amaçlan­mıştır.

6. Kongreye her sancaktan milletin güvenini ka­zanmış üç delege katılmalıdır. Delegeleri, Müdafaa-i Hukuk cemiyetleri ve belediyeler seçmelidir. Dele­gelerin kongreye geliş güzergâhları ve zamanları milli bir sır olarak saklanmalıdır.

Açıklama:

1.Kararların ulusal olması amaçlanmıştır.

2.Delegelerin milletin güvenini kazanmış kişilerden olmasının istenmesi kongrede alınacak kararların bütün millet tarafından kabul edilebilmesi içindir.

3.Delegelerin milli mücadele taraftarı olması için delegelerin Müdafaa-i hukuk cemiyetleri tarafından belirlenmesi istenmiştir.

4.Delegelerin seçimle belirlenmek istenmesi ileride seçime dayalı bir sistemin olabileceğini de göster­mektedir.

5.Doğu ileri adına 10 Temmuz 1919’da Erzu­rum’da bir kongre toplanacaktır. Bu tarihe kadar diğer illerin temsilcileri de Sivas’a gelebilirlerse; Erzurum kongresine katılmış olan delegeler Sivas’a hareket edecektir.

Amasya Genelgesi’nin Önemi:

1.Kurtuluş Savaşı’nın gereği (ülkenin bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir); amacı (vata­nın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlık ve ege­menli­ğinin sağlanması) ve yöntemi (mücadeleyi halk yapa­caktır) açıklanmıştır.

2.İşgalciler ve İstanbul hükümetine bir tepkidir.

3.Milli mücadelenin programıdır.

4.Mustafa Kemal’in millete ilk çağrısıdır.

5.Türk inkılâbının ihtilal safhası başlamıştır.

6.Kurtuluşun tek elden yürütülmesi için ortam ha­zırlanmaya çalışılmıştır.

7.Milli bağımsızlık hukuki yönden belgelere bağ­lanmıştır.

8.Evrensel haklar dile getirilmiştir.

9.Mustafa Kemal bu genelgeyi yayınlayarak ilk defa İstanbul’un verdiği yetkileri aşmıştır.

Açıklamalar:

1.Amasya Genelgesinin yayınlanmasından sonra içişleri bakanı Ali Kemal, Mustafa Kemal’e göre­vinden alındığını ve İstanbul’a geri dönmesi gerek­tiğini bildirdi. (Gerekçe olarak ise yetkilerini aştığı bildirildi.) Vakit kazanmak isteyen Mustafa Kemal ise “Ben sadece padişahtan emir alırım” diyerek karşılık vermiştir. 7.8 Temmuz 1919 günü İstan­bul’dan Mustafa Kemal’in görev­den alındığına dair telgraf geldi. Mustafa Kemal ise 8.9 Temmuz 1919 günü askerlik mesleğinden ayrılarak sine-i millete döndü­ğünü bildirdi.  

2.Amasya Genelgesinin esasları ilk defa Erzurum Kongresinde karara dönüştü.

3.Genelgeden sonra, İstanbul’un Anadolu’ya egemen değil tabi olması gerektiği bildirildi.

4.Genelgenin uygulanması ile ordu mensuplarının görevlendi­rilmesi Türk ordusunu da ihtilalin içine çekmiştir.