XIV. YÜZYIL BAŞLARINDA YAKIN DOĞU VE AVRUPA

- Yakın Doğu; Anadolu, İran, Irak, Suriye, Filistin, Afrika, Arabistan ve Mısır'ı içine alan bölgedir.
- Bu yüzyılda, Yakın Doğu tamamen Türk ve Müslüman devletlerin egemenliği altındaydı.

Balkanlar ve Avrupa

- 14. yüzyılın başlarında Balkanlar'da Bizans'tan başka, Sırp, Bulgar, Arnavut krallıkları, Eflâk ve Boğdan voyvodalıkları ile Bosna-Hersek prenslikleri yer alıyordu.
- Bizans, Balkan devletleriyle sürekli bir çekişme içindeydi. Bu devletler arasında siyâsî bir birlik olmadığı gibi, dînî bir birlik de yoktu. Aralarında mezhep kavgaları da vardı.
- 14. yüzyıl başlarında Bizans, oldukça küçülmüş ve zayıflamış bir durumdaydı.
- Merkezde taht kavgaları yaşanırken Bizans, Anadolu'daki etkisini de kaybetmişti.

Altın Orda Devleti (1227-1502)

- Cengiz Han'ın torunu Batu Han tarafından kuruldu.
- Güçlü olduğu dönemde, Moskova ve Liev Knezliklerinin Karadeniz'e inmelerine engel oldu.
- 14. yüzyılın sonlarında, Timur'un yaptığı saldırılarla yıkıldı. Moskova Knezliği, Rus Çarlığı haline geldi.

Türkiye Selçuklu Devleti (1075-1308)

- Süleyman Şah'ın kurduğu bu devlet, 1243'te Kösedağ Savaşı ile İlhanlılara bağımlı hale gelerek, siyâsî ve askerî gücünü kaybetti.
- Türkiye Selçuklu Devleti, 1308'de sona erdi.
- İlhanlı egemenliğini kabul etmeyen Türkmen beyleri Anadolu'nun batısında beylikler kurdular.
- Türkiye Selçuklularının yerini alabilmek için beylikler arasında mücadele başladı ve Anadolu Türk siyâsî birliği bozuldu.

Memluk Devleti (1250-1517)

- Aybek tarafından Mısır'da kurulmuştu.
- Moğollar ve Haçlılarla savaşarak İslâm dünyasında saygınlık kazandılar.
- Baharat Yolu'nun Memlûk topraklarından geçmesi, ekonomilerine yarar sağlıyordu.

İlhanlı Devleti (1256-1335)

- Cengiz Han'ın torunu Hülâgü Han tarafından İran'da kuruldu.
- Irak, Kafkasya ve Anadolu'ya egemen oldular.
- Kösedağ Savaşı'nda (1243)Türkiye Selçuklularını egemenlikleri altına aldılar.
- 1335'te yıkıldılar.

KAYILARIN ANADOLU’YA GELİŞİ VE YERLEŞMESİ

Kayılar Anadolu’da

- Osmanlı Devleti'ni kuran Kayı boyu, Oğuzların Bozok kolundandır.
- Kayı; sağlam, güçlü ve kuvvetli anlamına gelmektedir.
- Orta Asya'da yaşayan Kayı aşireti, Moğol tehlikesi yüzünden Anadolu'ya göç etmek zorunda kaldı.
- Büyük bir Türk göçü başladı ve Batı Anadolu'da Moğol tehlikesinden uzak, Bizans sınırında bir Türk iskânı sağlandı.
- Kayılar, önce Ahlat yöresine yerleştiler.
- Türkiye Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat tarafından kendilerine yurtluk olarak verilen Ankara yakınlarındaki Karacadağ yöresine yerleştirildiler.
- Burada bir süre kalan Kayılar, Ertuğrul Gazi yönetiminde Söğüt ve Domaniç yöresine uc beyliği olarak yerleştirildiler.
- Söğüt'ü kışlak, Domaniç'i de yaylak olarak kullandılar.

Beylikten Devlete

- 1243 Kösedağ Savaşı'ndan sonra Anadolu Türk Birliği bozuldu.
- Bu durum; Anadolu'da siyâsi bir boşluk meydana getirdi.
- Türkiye Selçuklularının yıkılmasından sonra, Anadolu'daki Türk beylikleri, Türkiye Selçuklularının bıraktığı boşluğu doldurmaya çalışmışlardır.
- Osmanlı Beyliği, beylikler arasındaki mücadeleye karışmayarak, yönünü Bizans'a çevirmiş, Bizans'la mücadeleye girişmiştir.
- Osmanlıların Bizans'la gaza (cihad) yapması, Ahilerin ve Anadolu'ya gaza yapmak için gelen Gaziyân-ı Rûm adı verilen Türkmenlerin desteğini almasına fayda sağlamıştır.
- Bizans'ın içinde bulunduğu durum, Osmanlı Devleti'nin işini kolaylaştırmıştır.
- Ertuğrul Gazi'nin 1281'de ölümünden sonra yerine oğlu Osman Bey geçti.
- Bu sırada Anadolu, İlhanlı (Moğol) egemenliğine girmiş, Anadolu Selçuklu Devleti eski gücünü kaybetmişti.
- Anadolu'da yaşanan iktidar boşluğundan yararlanan Osman Bey, 1299'da bağımsızlığını ilan etti.
- Osman Bey, taht kavgaları ve dini çatışmalar yüzünden eski gücünü kaybetmiş Bizans üzerine akınlar düzenleyerek sınırlarını genişletmeye başladı.
- Karacahisar'ı alarak burayı beyliğin merkezi yaptı.
- Osman Bey, Ahi dervişlerinden Şeyh Edebâlî'nin kızı Bâlâ Hatun ile evlenerek, Ahilerin desteğini sağladı.
- Ahiler de Osmanlıların kuruluşunda önemli rol oynadılar.

İlk Osmanlı Fetihleri

- Osman Bey’in giderek güçlenmesi Bizans tekfurlarını rahatsız etmeye başladı.
- Tekfurlar, Osman Bey'i ortadan kaldırmak istiyorlardı.
- Durumu öğrenen Osman Bey, 1298'de Yarhisar ve Bilecik'i fethetti.
- Bilecik, beyliğin yeni merkezi oldu.
- Bilecik'teki demir madeni sayesinde ordusunun silah ihtiyacını karşıladı.
- Osmanlılar, bu fetihlerin gerçekleştiği dönemde Türkiye Selçuklularına bağlı bir beylikti.
- Ancak; III. Alâeddin Keykubat'ın İlhanlılar tarafından tahttan indirilerek İran'a götürülmesi Anadolu'da iktidar boşluğu meydana getirdi.
- Bu durumdan faydalanan Osman Bey, 1299'da bağımsızlığını ilan etti.
- Osman Bey, Türk töresinde olan "fetheden fethettiği yerin sahibidir" anlayışına dayanarak elde edilen yerleri kardeşi, oğulları ve arkadaşlarına dirlik olarak verdi.

Koyunhisar Savaşı (1302)

- Bursa tekfurunun öncülüğünde birleşen Rum tekfurları, Bizans'tan aldıkları yardımla harekete geçtiler.
- Yapılan ilk Osmanlı-Bizans savaşını Osmanlılar kazandı.
- Koyunhisar Savaşı'nın kazanılmasıyla Bursa'nın üç tarafı Osmanlı topraklarıyla çevrildi.
- İzmit yolu Türklere açıldı.

Bursa’nın Fethi (1326)

- Osman Gazi ile başlayan Bursa kuşatması, tekfurun şehri teslimiyle son buldu (1326).
- Kuşatma sırasında vefat eden Osman Bey'in yerine oğlu Orhan Bey geçti.
- Daha sonra Bursa, başkent yapıldı.
- Bursa'nın fethi ile Akça Koca, Kara Mürsel, Gazi Abdurrahman gibi akıncı beyleri, Kandıra, Gebze, Samandıra ve Aydos kalelerini ele geçirdiler.

Maltepe (Palekanon) Savaşı (1329)

- Osmanlıların Kocaeli Yarımadası'ndaki fetihleri ve İznik'i kuşatmaları üzerine Bizans imparatoru III. Andronikoskarşı saldırıya geçti.
- Osmanlılar, Bizans ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.
- İmparator, İstanbul'a kaçmak zorunda kaldı.

İznik (1331) ve İzmit'in (1337) Fethi

- Maltepe Zaferi'nden sonra İznik teslim oldu (1331).
- Şehri teslim alan Orhan Bey, isteyenlerin şehirden ayrılabileceğini, isteyenlerin ise cizye (baş vergisi) ödeyerekşehirde kalabileceğini ve kendi din ve gelenekleriyle özgürce yaşayabileceğini bildirdi.
- İznik, Bizans'a karşı yapılacak fetihlerde üs olarak kullanılmak amacıyla merkez yapıldı.
- Daha sonra İzmit fethedildi (1337).

Karesioğulları Beyliği'nin Osmanlı Topraklarına Katılması (1345)

- Karesi Bey'in ölümüyle, oğulları arasındaki taht kavgasından yararlanan Orhan Bey bu beyliği Osmanlı sınırlarına kattı.
- Böylece Osmanlı Devleti'ne katılan ilk beylik, Karesioğulları oldu.
- Anadolu Türk siyasi birliğinin sağlanmasında ilk adım atılmış oldu.
- Osmanlılar, Karesioğullarının denizcilik alanındaki deneyimlerinden yaralandılar ve Rumeli'ye geçtiler.

BALKANLARDAKİ FETİHLER

- Osmanlı Devleti, kuruluşunun ilk yılarından itibaren Anadolu Türk beylikleriyle çatışmaya girmemeye özen gösterdi.
- Batıya dönerek, Balkanlarda fetihler gerçekleştirdi.
- Karesioğulları donanmasının Osmanlılara katılmasıyla Rumeli'ye geçiş ve fetihler kolaylaştı.

Çimpe Kalesi'nin Alınması (1353)

- 1341'de Bizans'taki karışıklıklar sırasında tahta geçmek isteyen Kantakuzen, Orhan Bey'den yardım istedi.
- Orhan Bey, bu durumun Osmanlıların Rumeli'ye geçişlerini kolaylaştıracağını düşünerek Kantakuzen'e yardım gönderdi.
- İmparator Kantakuzen, Balkanlarda çıkan ayaklanmalarda Sırp ve Bulgarlara karşı Osmanlılardan tekrar yardım istedi.
- Orhan Bey, oğlu Süleyman Paşa'yı yardıma gönderdi.
- İmparator, bu yardımın karşılığı olarak Çimpe Kalesi'ni Osmanlılara verdi (1353).
- Çimpe Kalesi, Osmanlılar için Balkan fetihlerinde üs olarak kullanıldı.
- 20.000 kişilik bir kuvvetle Rumeli'ye geçen Süleyman Paşa, Gelibolu, Tekirdağ, Bolayır, Malkara, Çorlu ve Lüleburgaz'ı fethetti.
- Osmanlılar, bu fetihlerle Bizans'ın Balkanlarla olan bağlantısını kesmeye çalışmıştır.

Edirne'nin Fethi (1362)

- Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda ilerleyebilmesi için öncelikle Edirne'nin alınması gerekiyordu.
- Orhan Bey, Edirne'nin fethi için hazırlıklar yaparken vefat etti (1362).
- Orhan Bey'in ölümüyle yerine oğlu Şehzade Murat geçti.
- Orhan Bey'den sonra padişah olan I. Murat, ilk iş olarak Bizans'a Balkanlardan gelebilecek yardımları engellemek için önemli yolları ele geçirdi.
- Daha sonra Osmanlılarla Haçlı ordularının yaptığı ilk savaş olan Sazlıdere Savaşı ile Edirne fethedildi (1363).
- Edirne, başkent yapıldı.
- Edirne, Filibe ve Gümülcine'nin alınmasıyla Bizans'ın Sırp ve Bulgar devletleiyle karadan bağlantısı kesildi.
- Ayrıca; Balkanların kapısı Osmanlılara açılmış oldu.
- Bu durum, Osmanlılara karşı Haçlı ittifaklarının kurulmasına sebep oldu.
- Rumeli'de daha önce fethedilen yerlerin Bizans tarafından geri alınması üzerine, I. Murat, Lala Şahin Paşa ile sefere çıkarak; Lüleburgaz, Dimetoka, Kırklareli ve Çorlu'yu fethetti.
- Osmanlı Devleti, fethedilen toprakların sadece askerî önlemlerle elde tutulamayacağını düşünerek, imar ve iskan faaliyetlerini başlattı.
- Fethedilen yerlere Türk-İslam kimliği kazandırmak için buralarda Türk nüfusu artırmaya önem verildi.
- Anadolu'dan göç ettirilen Türkler Balkanlara yerleştirildi.

Sırpsındığı Savaşı (1364)

- Edirne ve Filibe'nin Osmanlıların eline geçmesiyle, Papa V. Urban'ın teşvikiyle Avrupa'da bir Haçlı ordusu oluşturuldu.
- Macar Kralı Layoş komutasındaki Haçlı ordusunu, Hacı İlbey liderliğindeki bir akıncı birliği ani bir baskın sonucu yok etmiştir.
- Bu zaferle, Balkan Devletleri üzerindeki Macarların etkisi kırılmış, Türklerin Balkanlardaki ilerlemeleri hız kazanmıştır.

Çirmen Savaşı (1371)

- Sırpsındığı yenilgisini telafi etmek isteyen Sırplar, Osmanlı kuvvetlerine karşı harekete geçti.
- Çirmen'de yapılan savaşı, Osmanlı ordusu kazandı.
- Rumeli'nin büyük kısmı Türklerin eline geçti.
- Makedonya'nın fethi kolaylaştı.
- Sırp ve Bulgar krallıkları Osmanlı üstünlüğünü tanıdı.

Ploşnik Bozgunu (1387)

- Balkanlarda yeni fetihler yapan Lala Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı akıncıları, Sırp ve Bosna ordusu tarafından pusuya düşürüldü, büyük kayıplar verildi.
- Bu olaydan sonra Balkanlarda Haçlı ittifakı güçlendi.
- Çandarlı Halil Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Şumnu, Tırnova ve Silistre'yi aldı.

Kosova Savaşı (1389)

- Osmanlıların Balkanlarda ilerleyişini durdurmak için Sırp Kralı Lazar'ın öncülüğünde Haçlı ittifakının kuruldu.
- Savaş, Osmanlı ordusunun zaferiyle sonuçlandı.
- Murat, savaş alanını gezerken bir Sırp askeri tarafından şehit edildi.
- Bu zaferle, Balkanların Türk yurdu olduğu kanıtlandı.
- Sırplar, Osmanlı egemenliğine girdiler.
- Murat'ın şehit olmasıyla yerine oğlu Bayezit geçti.
- Savaşlardaki ustalığından ötürü ona "Yıldırım" dendi.
- Yıldırım Bayezit, Eflak'ı Osmanlı Devleti'ne bağladı.
- Osmanlı akıncıları, Macak Kralı Sigismund'u mağlup ederek; Arnavutluk ve Karadağ'ın Osmanlı üstünlüğünü kabul etmesini sağladılar.

İstanbul'un Kuşatılması

- Bizans'ın Osmanlı Devleti'ne karşı Avrupalı devletleri kışkırtması ve Karamanoğulları Beyliği ile ittifak halinde olması üzerine Yıldırım Bayezit, İstanbul'u kuşattı.
- Niğbolu Savaşı sebebiyle kuşatmaya kaldırıldıysa da, savaş sonrası tekrar İstanbul tekrar kuşatıldı.
- Bizans'a Karadeniz'den gelebilecek yardımları engellemek amacıyla Anadolu Hisarı yaptırıldı.
- Ancak, Osmanlı toplarının Bizans surlarını yıkması mümkün değildi.
- Ayrıca, Anadolu'da ve Rumeli'de karışıklıklar çıkmıştı.
- Bu sebepler üzerine kuşatma kaldırıldı.
- Yıldırım Bayezit, İstanbul'u 1400 yılında ikinci kez kuşattı.
- Bu kuşatma, doğuda Timur tehlikesinin görülmesi üzerine kaldırıldı.
- Buna rağmen, Bizans'la şartları iyi olan bir antlaşma imzalandı.
- Bu antlaşmaya göre;
- İstanbul'da bir Türk mahallesi kurulacak ve bir cami yaptırılacak.
- İstanbul'da Türklerin davalarına bakmak için bir kadı görevlendirilecek.
- Bizans, her yıl Osmanlı Devleti'ne vergi verecek.

Niğbolu Savaşı (1396)

- Yıldırım Bayezit'in 1393'te Bulgar Krallığı'nı ele geçirmesi ve İstanbul'u kuşatması üzerine Avrupa'da yeni bir Haçlı ittifakı oluşturuldu.
- Macar, Fransız, Alman, İngiliz, Polonya ve Venedik ordularından oluşan Haçlıların, Niğbolu Kalesi'ni kuşatması üzerine, Yıldırım Bayezid, İstanbul kuşatmasını kaldırarak, Niğbolu önlerine geldi ve Haçlı ordusunu yendi.
- Niğbolu Zaferi sonucunda;
- İslâm halifesi, Yıldırım Bayezit'a Sultân-ı İklim-i Rûm unvanını verdi. Böylece, Osmanlıların İslâm dünyasındaki etkinliği ve saygınlığı arttı.
- Osmanlı Devleti'nin Avrupa üzerindeki baskısı arttı.
- Macarlar, etkisiz hale getirildi.
- Eflak ve Boğdan prensleri, Osmanlı üstünlüğünü tanıdı.
- Balkanların güvenliğini sağlayan Yıldırım Bayezit, Anadolu Türk birliğini sağlamak için Anadolu'ya yöneldi.

Osmanlıların Balkanlardaki İskân Siyaseti

- Osmanlı Devleti'nin Rumeli'ye geçmesiyle birlikte fethedilen bölgelere Anadolu'dan Türk göçmenler yerleştirildi.
- Amaç; göçmenleri yerleşik hayata zorlamak ve fethedilen yerlerin Türkleşmesini sağlamaktı.
- Göçmenler, iskân yerlerine yakın bölgelerden seçilirdi.
- İklim şartlarının aynı olmasına dikkat edilirdi.
- Göçmen aileler seçilirken özellikle anlaşmazlık içinde olan ailelerden birisi seçilirdi. Bundaki amaç kan davalarını engellemekti.
- Göç eden ailelere toprak verilir ve bir süre vergi alınmazdı.
- Göç edenler yeni yerleşim yerlerini terk edemezlerdi.
- Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma ihtimali olanlar başka yerlere göç ettirilirdi.
- Bir yerden göçmen alınırken o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi.
- Bu sistemin amacı; fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı.

ANADOLU’DA SİYÂSİ BİRLİĞİ SAĞLAMA FAALİYETLERİ

- Anadolu'da Türk birliğinin sağlama çabaları Orhan Bey zamanında başlatılmıştır.
- Bu amaçla; ilk olarak Karesioğulları Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı.
- Murat döneminde, Anadolu Türk birliğini sağlamada barışçı bir politika izlendi.
- Germiyanoğlu Süleyman Şah,I. Murat'ın oğlu Bayezit'le kızını evlendirdi.
- Kütahya, Tavşanlı, Emet ve Simav'ı çeyiz olarak Osmanlılara verdi.
- Hamitoğulları'ndan Akşehir, Isparta, Yalvaç, Beyşehir ve Seydişehir para karşılığı satın alındı.
- Anadolu Türk birliğini sağlamak için yapılan faaliyetler, Yıldırım Bayezit döneminde hızlandı.
- Savaşlar yoluyla, Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Germiyanoğlulları, Karamanoğulları, Hamitoğulları, Eretna Beyliği ve Candaroğulları'nın Kastamonu kolu Osmanlılara katıldı. Böylece Anadolu Türk birliğibüyük ölçüde sağlanmış oldu.
- Yıldırım Bayezit, 1399'da Memluklere bağlı olan Dulkadiroğulları Beyliği'nden Malatya, Besni, Darende ve Elbistan'ı aldı.
- Sınırlar, Orta Fırat'a kadar genişledi. Bunun üzerine, Osmanlıların Memluklerle arası açıldı.
- Anadolu'daTimur tehlikesinin başladığı sırada yaşanan bu gerginlik, Osmanlıların aleyhine oldu.
- Ankara Savaşı'nda Memlukler, Osmanlı Devleti'ne destek vermedi.

Karakoyunlu Devleti (1365-1469)

- 1365 yılında Türkmenler tarafından kurulmuştur.
- Başkenti Erciş'tir.
- Kara Yusuf zamanında en güçlü dönemlerini yaşamışladır.
- Anadolu'nun Türk-İslâm kimliği kazanmasında etkili olmuşlardır.
- Osmanlılarla, iyi ilişkilerde bulunmuşlar, Timur'a karşı Osmanlıları desteklemişlerdir.
- 1469'da Akkoyunlu Devleti'nce ortadan kaldırılmışlardır.

Akkoyunlu Devleti (1350-1502)

- 14. yüzyılda kurulmuş bir Türkmen devletidir.
- Oğuzların Üçok kolunun Bayındır boyundandırlar.
- Devletin kurucusu Kara Yülük Osman Bey'dir.
- Anadolu'ya Türk-İslâm kimliğini kazandırmak için mimarî eserler inşa etmişlerdir.
- Doğu Anadolu'ya egemen olmak için Osmanlılarla mücadele etmişlerdir.
- Osmanlılara karşı, Timur'u desteklemişlerdir.

ANKARA SAVAŞI VE FETRET DEVRİ (1402-1453)

Ankara Savaşı (1402)

- 15. yüzyıl başlarında Osmanlılar; Memluk ve Timur Devleti ile komşu olmuşlardı.
- Doğu'da güçlü bir devlet kurmuş olan Timur, İran, Irak ve Kuzey Hindistan'ı topraklarına katıp, Osmanlı topraklarına yönelmişti.

Savaşın Sebepleri

- Yıldırım tarafından toprakları alınan Anadolu Beylerinin Timur'a sığınarak, onu kışkırtmaları.
- Timur'un topraklarını ele geçirdiğiIrak hükümdarı Celayiroğlu Ahmet ve Karakoyunlu hükümdarı Kara Yülük Osman'ın Yıldırım'a sığınmaları.
- Timur'un Çin'e yapacağı sefer öncesinde arkasında güçlü bir devlet bırakmak istemeyişi.
- Timur'un Osmanlı'dan kabul edilemez istekleri.

Timur’un Yıldırım’dan İstekleri

- Timur, Yıldırım Bayezıt'tan Anadolu beylerinin topraklarını iade etmesini,
- Celayiroğlu Ahmet ve Kara Yülük Osman'ın kendisine teslim edilmesini,
- Osmanlı Devleti'nin kendisine bağlılığını bildirmesini istemişti.
- Timur, Osmanlılardan kendi adına para bastırma, hutbe okutma, gönderilen külah ve kemeri kabul etme ve bir şehzadenin kendi yanına gönderilmesi gibi üstünlüğünü kabul ettirici isteklerde bulunmuştu.

Yıldırım Bayezit’in Cevabı

- İstekleri kabul edilmeyen Timur, Anadolu'ya geldi ve Sivas'ı yağmaladı. Artık savaş kaçınılmazdı.
- İki ordu arasında savaş, Ankara'da Çubuk Ovası'nda yapıldı.

Yenilginin Sebepleri

- Karatatarların ve Anadolu beylikleri askerlerinin saf değiştirmesi,
- Timur’un ordusunun sayıca fazla olması,
- Timur’un ordusunda zırhlı asker ve fillerin bulunması Osmanlı ordusunun savaşı kaybetmesine ve Yıldırım Bayezıt'ın esir düşmesine neden oldu.

Savaşın Sonuçları

- Anadolu'da sosyal ve ekonomik düzen bozuldu.
- Osmanlı Devleti, 11 yıl sürecek (1402-1413) Fetret Devri'ne girdi.
- Anadolu Türk birliği yeniden bozuldu, beylikler yeniden kuruldu.
- Balkanlar'da Osmanlı ilerleyişi bir süre durdu.
- Osmanlı Devleti, yıkılma tehlikesi geçirdi.
- Bizans'ın alınması 50 yıl gecikti
- Yıldırım Bayezit, Timur'a esir düştü.
- Sekiz ay Anadolu'da kalan Timur, her gittiği yere Yıldırım'ı da götürdü.
- Yıldırım, 1403'te hastalanarak öldü.
- Timur'un asıl amacı, kendisine rakip olabilecek büyük bir Osmanlı Devleti'nin oluşmasını engellemekti.
- Bu nedenle, savaşı kazandıktan sonra Anadolu beylerinin topraklarını geri vererek, Anadolu Türk birliğini parçaladı.
- Osmanlı topraklarını, Yıldırım'ın oğulları Süleyman Çelebi, İsa Çelebi, Mehmet Çelebi ve Musa Çelebi arasında paylaştırdıktan sonra Anadolu'dan ayrıldı.
- Timur, ülkesine döndükten sonra çıktığı Çin seferinde hastalandı ve Otrar kentinde öldü (1405).

Fetret Devri (1402-1413)

- Yıldırım Bayezit'in Ankara Savaşı'nda esir düşmesi ve bir süre sonra ölmesi üzerine Anadolu'da taht kavgaları başladı.
- Osmanlı tarihinde, 1402'den 1413'e kadar süren ve taht kavgaları ile geçen döneme Fetret Devri denir.
- Yıldırım Bayezit'in oğulları arasındaki bu mücadeleyi Mehmet Çelebi kazandı ve Anadolu’da Türk birliğini yeniden sağladı (1413).

Fetret Devri'nde Balkanlarda Fazla Toprak Kaybedilmemesinin Sebepleri

- Osmanlının adil ve hoşgörülü yönetimi
- Avrupa'daki “Yüzyıl Savaşları”
- İskân siyâsetinin faydası.

ANADOLU’DA SİYÂSİ BİRLİĞİN YENİDEN SAĞLANMASI

- Çelebi Mehmet, ikinci kez Anadolu Türk birliğini kurma çalışmalarını başlattı ve Saruhanoğulları'nı ortadan kaldırdı.
- Aydınoğulları'ndan İzmir'i aldı.
- Karamanoğullarıyla mücadele etti; Akşehir, Beyşehir ve Seydişehir'i alarak onları barışa zorladı.
- Menteşeoğulları ve Tekeoğulları da Osmanlılara bağlılık bildirdiler.
- Osmanlılar, doğuda Akkoyunlu ve Karakoyunlu devletleriyle komşu oldular.

Şeyh Bedrettin İsyanı

- Çelebi Mehmet döneminde meydana gelen bir isyandır.
- Şehzade Musa'nın kazaskerliğini yapan daha sonra İznik'te göz hapsinde tutulan medrese âlimi Şeyh Bedrettin, Rumeli'ye geçmiş; ortak mülkiyet ve eşitliği savunma iddiasıyla isyan etmiştir.
- İsyan bastırılmış, Şeyh Bedrettin öldürülmüştür (1420).
- Dinî olmaktan öte, daha çok sosyal içerikli bir ayaklanmadır.

Şehzade Mustafa İsyanı

- Timur'un beraberinde Semerkant'a götürdüğü Şehzade Mustafa, Timur'un ölümünden sonra Anadolu'ya dönerek Bizans'ın desteğiyle isyan etmişse de mağlup olarak Bizans'a sığınmıştır.
- Mehmet Çelebi'nin ölümünden sonra tekrar isyan eden Mustafa Çelebi'nin isyanını II. Murat bastırmıştır.

BALKANLARDA OSMANLI HÂKİMİYETİNİN GÜÇLENMESİ

- Mehmet Çelebi, Anadolu'da Türk birliğini büyük ölçüde sağladıktan sonra, Balkanlarda Osmanlı otoritesini güçlendirmek için harekete geçti.
- Erdel, Macaristan ve Mora'ya akınlar yapıldı.
- Eflâk ve Bosna'da Osmanlı egemenliği kuruldu.
- Osmanlı'daki taht kavgalarından faydalanan Venedik, Dalmaçya kıyılarına yayılmıştı.
- Venediklilerle ilk deniz savaşı yapıldı (1416).
- Bu tarihten itibaren denizlerde Osmanlı-Venedik rekabeti arttı.
- Bu mücadele, 1430 yılına kadar sürdü.
- Sonuçta, Selanik, Yanya ve Serez Osmanlı topraklarına katıldı.
- Arnavutluk'ta Osmanlı yönetimi oluşturuldu.
- Venedikle barış yapıldı.
- Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki ilerlemesinden rahatsız olan Bosna Krallığı, Sırp Krallığı, Macar Krallığı ve Eflak Prensliği Osmanlı'ya karşı birlik oluşturdular.
- Bu arada Macar Kralı'nın ölmesini fırsat bilen II. Murat, bazı kaleleri ele geçirdi.
- Bu kalelerden biri de Sırplara ait Semendire Kalesi'ydi.
- Daha sonra Anadolu'ya dönen II. Murat, Balkan devletleriyle ittifak kuran Karamanoğulları isyanını bastırdı.

Edirne-Segedin Antlaşması (1444)

- Karamanoğulları isyanını bastıran II. Murat, tekrar Balkanlar üzerine sefere çıktı.
- Belgrat hariç tüm Sırbistan'ı ele geçirdi.
- Osmanlı akıncılarının Erdel voyvodası Hunyadi Yanoş'a yenilmesi Avrupalıları cesaretlendirdi.
- Osmanlılar karşı yeni Haçlı ittifakı kuruldu.
- Murat, Haçlılarla yapılan savaşı kaybedilmesi ve aynı anda Karamanoğulları sorunuyla uğraşılmasından dolayı barış istedi.
- 1444'te Edirne Segedin Antlaşması imzalanmıştır.
- Buna göre;
- İki taraf arasında 10 yıl savaş yapılmayacak.
- Tuna nehri sınır kabul edilecek.
- Sırbistan yeniden kurulacak, fakat Osmanlı'ya vergi verecek
- Eflak Macaristan'a bırakılacak, fakat Osmanlı'ya vergi verecektir.
- Balkanlarda Osmanlı aleyhine imzalanan ilk antlaşmadır.
- Balkanlarda güvenliği sağlayan ve Karamanoğulları ile arasındaki sorunu barış yoluyla halleden II. Murat, tahttan kendi isteğiyle çekilerek 12 yaşındaki oğlu II. Mehmet'i tahta geçirmiştir.

Varna Savaşı (1444)

- Osmanlı tahtında küçük bir çocuğun bulunmasını fırsat bilen Haçlılar, Edirne-Segedin Antlaşması'nı bozarak harekete geçtiler.
- Yaklaşan tehlike üzerine II. Murat tekrar tahta geçti.
- 1444'te Osmanlı ordusu, Haçlı ordusunu büyük bir yenilgiye uğrattı.
- Varna Zaferi'yle, Osmanlı Devleti'nin Balkanlarda daha önce aldığı yenilgilerin etkisi ortadan kalktı ve Balkanlarda Osmanlı etkisi daha da arttı.

Kosova Savaşı (1448)

- II. Murat Varna Zaferi sonrası, Rumeli'deki ilerleyişini sürdürürken Arnavutluk'ta İskender Bey isyan etti.
- Osmanlıların bu isyan ile uğraşmalarını fırsat bilen Avrupalılar, Varna yenilgisinin intikamını almak ve Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişini engellemek için yeni bir Haçlı ittifakı oluşturdular.
- Hunyadi Yanoş komutasındaki Haçlı ordusu, Kosova'da yapılan savaşta Osmanlılara mağlup oldu.
- Osmanlılar bu zaferle; Balkanlardki hâkimiyetini pekiştirdi.
- Balkanlarda Osmanlı hâkimiyetini engelleyecebilecek bir güç kalmadı.