Koca Mustafa Paşa

Osmanlı devlet adamlarından. Babasının adı Abdüssamed'dir. Fâtih Sultan Mehmed Han (1451-1481) devrinde saraya alınarak, Enderun'da eğitim ve öğretim gördü. 1481'de Hazinedârbaşı, 1482'de Kapıcılar Kethüdası olup, 1489-1492 tarihleri arasında Kapıcıbaşılık yaptı. 1490'da Roma'ya gönderilip, Sultan İkinci Bâyezîd Han (1481-1512) tarafından kardeşi Cem Sultan'a gönderilen nâme ve hediyeleri götürdü. 1495'te Avlonya, 1497'de Gelibolu Sancakbeyi oldu. 1498'de Rumeli Beylerbeyliğine tâyin olundu.

Koca Mustafa Paşa, Rumeli Beylerbeyi olarak, Sultan İkinci Bâyezîd Han devrinde, Osmanlı-Venedik Harbinde, 1499 İnebahtı Seferinde, burasının karadan kuşatılmasına memur edildi. Ağustos 1499'da İnebahtı Kalesinin anahtarlarını teslim aldı. 1501'de vezir oldu. İkinci vezirken, 1511'de Vezîr-i âzam tâyin edildi. Sultan İkinci Bâyezîd Handan sonra Yavuz Sultan Selim Han da onu Vezîr-i âzamlıkta bıraktı. Fakat Yavuz Sultan Selim Hanın saltanatının ilk yıllarında olan Şehzâdeler Meselesi hâdiselerine adı karışınca, 1512 yılında Bursa'da öldürüldü. Koca Mustafa Paşanın kabri Pınarbaşı'nda Bursa Mevlevîhanesi karşısındadır. İstanbul'da 'Koca Mustafa Paşa' semtinde kendi adıyla anılan câmi, imâret, medrese, mektep ve tekkeden meydana gelen bir külliye, Eyüp'te câmi, Rumeli'nde Yenice-i Karasu'da imâret, Nevrekop'da câmi ve mektep yaptırmıştır