Hindistandaki akhunlar, hindistandaki akhunlar hakkında bilgi

Hindistan'daki Akhunlar
V. yy.'ın ikinci yarısında, Akhunlar Ceyhun'u geçerek, Belh, Toharistan ve doğu kısımlarını ele geçirdiler. Aksungur adına hareket eden bir başka Hun grubu, Afganistan'ı burayı Hindistan'a bağlayan aşılması son derece zorluk arz eden geçitleri aşarak, Pencâb'ı istila ettiler. Kuşanlardan sonra yatışmış olan kuzeyden istilâlar bu defa bütün hızı ile Tigin unvanı taşıyan Toraman tarafından idâre edilmiştir. Akhunlar adına Hindistan'ın üst bölgelerinin gerçek ve ilk fatihi Toraman olmuştur. 500-515 yılları arasında saltanat sürdüğü anlaşılan Toraman, Tigin unvanı yanında, Maharaca, Şâh, Jauvla, Racadhiraca'yı da kullanmıştır. El-Birûni'nin Laga-Turman'ı, Huna Raca sıfatı ile on beş yıl kadar Hindistan'da korkulan kimse oldu.

Gandhra ve Sakala/Siyalkut'ta oturan, Hindistan'ın Attilası olarak tanımlanan Mihirakula, 515-550 yılları arasında, otuz yıldan fazla saltanat sürmüştür. Cosmos Indcopleustes, Hindistan gezisinde iken, üst ülkenin hükümdarı Gollas idi. Gollas: Gula: Kula okunuşu olan isim, Mihirakula'nın kendisi ile ilgilidir. Kaynaklarda ve paralarda, Bo (g) o Saho Zovolovo Mihroziki, Caturmukha-Kalkin: Kalkiraca yazılışı da Mihirakula'ya verilen sıfatlardı.

Mihirakula, babası gibi büyük bir liderdi. Kısa zamanda Hindistan'ın Ganj ve İndus bölgelerini kendi topraklarına kattı. Başlıca rakipleri maharaca ve racalar idi. Gupta birliği ile mücâdeleler de Akhun-Hind çatışmasının taraflarının temsilcisi idi.

Hindistan'daki Akhun hakimiyeti, kuzeydeki çöküşle birlikte hızlandı. Mihirakula'nın halefleri ise Hindular karşısında başarılı olamadı. Önceleri mleccha, sonraları Huna diye tanınan bu Türkler, Alt Kıta'dan asimile sureti ile tehlikesiz hale getirildiler. Afganistan ve Pencâb'da ise "Şahi" sureti ile bir süre kendilerinden söz ettirdiler Gaznelilerin bölgeye gelişlerine kadar Akhun kalıntıları mutad hayatlarını devam ettirdiler. Kaynakların bildirdiğine göre Kalaçlar, Akhunların kalıntısı olarak, uzun zaman yaşadılar. XII. yy.'dan sonra da yine siyasi hâdiselere katıldılar hatta yine Türk menşeli Dehli sultanlıklarının kurulmasında rol oynayanlar arasında idiler. Kalaçların Dehli, Malva ve Bengale'deki hakimiyetleri ise XIII. yy.'dan sonradır.

-

NOT: Bu ilgili makale, Genel Türk Tarihi Ansiklopedisi'nin I. Cildinde bulunmakta ve Prof. Dr. Enver Konukçu'nun "Akhunlar" adlı makalesinden size bilgiler sunulmuştur.