Birinci Balkan Savaşı (1912-1913)

Savaşın Nedenleri

1.Rusya’nın Balkanlarda takip ettiği Panslavist politika

2.Balkanlardaki gelişmelerin, Osmanlı tarafından, takip edilememesi

3.Fransız ihtilalinin etkisi (Milliyetçilik ve bağım­sızlık)

4.Türklerin Balkanlardan tamamen atılmak isten­mesi

Açıklama:  Savaş başlamadan önce; Arnavutluk, Make­donya, Selanik ve Yanya Osmanlı’nın elin­deydi.

5.Trablusgarp Savaşı esnasında, Osmanlı Dev­leti’nin güçsüz olduğunun anlaşılması

6.Kiliseler sorununun Balkan devletlerinin lehine sonuçlanması

7.Balkan devletlerinin Osmanlı’ya karşı ittifak kur­maları

8.İngiltere’nin, 1908’de Estonya’nın başkenti Reval’de yapılan görüşmeler sonucunda, Rusya’yı Balkan politikasında serbest bırakması

Katılan Devletler ve Savaşın Sonucu

- Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan ve Yunanistan Osmanlı Devleti’ne karşı savaştılar.

- Bu devletlerin Bulgaristan önderliğinde birleşip; Osmanlı’ya saldırmasında Rusya etkili oldu.

- Savaş, 8 Ekim 1912’de Karadağ’ın Osmanlı topraklarına saldırması ile başladı. 

- Bulgarlar Çatalca’ya kadar gelmeyi başa­rırken; Rauf Orbay’ın Hamidiye Kruvazörü ile yap­tığı başarılı mücadelelere rağmen Yunanlılar, Ege Adalarını işgal etmişlerdir.

- Osmanlı Devleti, bütün cephelerde yenilerek Ça­talca’ya kadar geriledi

Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşları’ndaki Başarısızlığının Nedenleri

1.Ordunun siyasete ka­rışması

2.Savaştan önce askerlerin bir bölümünün terhis edilmesi                                                                       

3.Ordunun savaşa hazır olmaması 

4.Osmanlı donanmasının yetersiz olması

5.Avrupa devletlerinin Balkan uluslarını desteklemesi

6.İngiltere, Fransa ve Rusya’nın Balkan sınırlarının değişmeyeceğine dair verdikleri teminata güvenen Osmanlı’nın Balkanlar’da gelişen olayları takip etmemesi.

7.Balkan devletlerinin birlikte hareket etmesi

8.Balkan devletlerinin ulaşım ve iletişim imkânlarını etkisiz hale getirmelerinden dolayı Osmanlı ordusunda iletişim ve ulaşım bozukluğu olması. 

9.Osmanlı’nın siyasal yalnızlık içinde olması.

Londra Antlaşması (30 Mayıs 1913)

1.Midye-Enez çizgisinin batısındaki topraklar, Balkan devletlerine bırakıldı. (Osmanlı, Gelibolu Yarımadası hariç olmak üzere, Doğu Trakya ve Balkan topraklarının tamamını kaybetti.)

2.Ege adalarının durumu ve Arnavutluğun sınır durumu büyük devletlerin kararına bırakıldı

Açıklama:  Ege Adaları fiilen elden çıkmıştır. Birinci Dünya Savaşı başlayınca; Ege Adaları meselesi askıya alınmış; Lozan Antlaşması ile Ege Adaları resmen Yunanistan’a verilmiştir.

Birinci Balkan Savaşı’nın Sonuçları

1.Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’daki varlığı tamamen sona erdi.

2.Edirne ve Kırklareli Bulgaristan’a bırakıldı

3.Gökçe Ada ve Bozca Ada hariç, Ege Adaları fiilen elden çıktı

4.28 Kasım 1912’de, Arnavutluk, bağımsızlığını ilan etti. Bu durum İslamcılık politikasını da olumsuz etkiledi. 

*Osmanlı Devleti’nden ayrılan son Balkan devleti Arnavutluk’tur.

5.İttihat ve Terakki Partisi, 23 Ocak 1913’de düzenlediği Bâb-ı Âli Baskını sonucunda hükümeti tam olarak ele geçirdi. (Bu partinin resmî iktidar dönemi başladı.)

Açıklama: İttihat ve Terakki Partisi 1889’da kurulan II. Meşrutiyetin ilanında etkili olan, 31 Mart Olayı’ndan itibaren yönetimde etkili olmaya başlayan, II. Meşrutiyet Döneminde Türkçülüğü devletin siyasi düşüncesi haline getiren, Osmanlı Devleti’ni I. Dünya Savaşına sokan bir partidir.  

6.Mustafa Kemal’in ordunun siyasete girmemesi şeklindeki görüşünün doğruluğu ispatlandı.

7.Bulgaristan, Ege Denizi’ne ulaştı.

8.Balkan devletleri arasındaki anlaşmazlık sonucunda İkinci Balkan Savaşı çıkmıştır.

9.Balkanlar’dan Anadolu’ya göç başladı

10.Mustafa Kemal, siyaseti bırakmıştır.

Açıklamalar:

- Birinci Balkan Savaşı’nda İstanbul tehdit altına girmiştir.

- Londra Antlaşması, İkinci Balkan Savaşı’nın çıkması üzerine yürürlükten kalkmıştır.

İkinci Balkan Savaşı

Savaşın Nedenleri

1.Bulgaristan’ın Birinci Balkan Savaşı sonucunda en büyük payı alması (Özellikle Makedonya üzerindeki anlaşmazlıklar) ve Ege Denizine ulaşmasından dolayı Balkan devletlerinin aralarında anlaşmazlığa düşmesi.

2.Bulgaristan’ın Ege Denizi’ne kadar genişlemesini Yunanistan’ın uygun görmeyişi.

3.Osmanlı Devleti’nin bölgeden çekilmesiyle meydana gelen otorite boşluğu

Yunanistan’ın çalışmaları sonucunda Sırbistan, Karadağ ve Romanya Bulgaristan’a karşı birleşmiştir. Bulgaristan’ın zor durumda olduğunu gören Enver Paşa harekete geçerek, Edirne ve Kırklareli’ni Bulgarlardan almıştır.

İkinci Balkan Savaşı sonucunda Bulgaristan yenildi.

Savaş Sonucunda Yapılan Antlaşmalar

1. Bükreş Antlaşması (10 Ağustos 1913):

Balkan devletleri arasında yapıldı.

Açıklamalar:

1.Bulgaristan, Birinci Balkan Savaşı’nda aldığı toprakla­rın büyük bir kısmını kaybetti.

2.Bükreş Antlaşması, Balkanlarda huzuru sağlaya­madı.

3.Bu antlaşmaya Osmanlı Devleti katılmadı.

4.Bulgaristan, Ege Denizi ile bağlantısını devam ettirdi.

2. İstanbul Antlaşması (29 Eylül 1913)

İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti ile Bulgaris­tan arasında imza­landı.

Antlaşmanın İçeriği:

1.Meriç nehri iki ülke arasında sınır kabul edildi.

2.Edirne, Kırklareli Dimetoka ve Kırkağaç Osmanlı Devle­tinde kaldı.

3.Bulgaristan’daki Türklerin yasal hakları garanti altına alındı.

4.Bulgaristan’daki Türklerin; isterlerse dört yıl içe­risinde Türkiye’ ye göç edebilecekleri karalaştırıldı.

Açıklamalar:

- Bulgaristan’ın Ege Denizi ile bağlantısı kesil­medi.

- Bu günkü Türk-Bulgar sınırı yaklaşık olarak çizildi. 

- Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı öncesinde; sa­vaş esnasında Bulgaristan üzerinden Almanya ile kara bağlantısı kurabilmek için Dimetoka’yı Bulga­ristan’a bıraktı.

3. Atina Antlaşması (14 Kasım 1913):

Atina Antlaşması Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasında imza­landı.

Antlaşmanın İçeriği:

1.Yunanistan’daki Türklerin hakları güvence altına alındı.

2.Yanya, Girit ve Selanik Yunanistan’a bırakıldı.

3.Ege Adalarının durumu büyük devletlerin kara­rına bırakıldı.

Not:  Büyük devletler 16 Kasım 1913’te aldıkları karar ile İmroz, Bozcaada ve Meis dışındaki Ege Adalarını Yunanistan’a, On İki Ada’yı da İtalyanlara verdiler.

4. İstanbul Antlaşması (13 Mart 1914):

İstanbul Antlaşması Osmanlı Devleti ile Sırbistan arasında imzalandı. Osmanlı’nın Sırbistan ile sınırı olmadığı için; bu antlaşma ile yal­nızca Sırbistan’da kalan Türklerin hakları görü­şüldü.

İkinci Balkan Savaşı’nın Sonuçları

1. Balkanlar’da azınlık durumuna düşen Türklerin hakları imzalanan antlaşmalarla güvence altına alındı

2. Edirne ve Kırklareli Bulgaristan’dan geri alındı.

3. Bulgaristan mağlubiyetini telâfi etmek için Birinci Dünya Savaşı’na girdi.

Açıklamalar:

- İttihat ve Terakki Partisi savaştan sonra; orduyu, gençleştirmek ve Almanya’dan subaylar getirerek modernize etmek için hare­kete geçtiyse de; Birinci Dünya Savaşı başladığı için İttihat ve Terakki Parti­sinin düşüncesi sonuçsuz kaldı.

- Mustafa Kemal, Edirne’nin kurtuluşuna katılmıştır

- Arnavutluk, Balkan Savaşları’na katılmamıştır

- Balkan Savaşları’ndan sonra Balkanlarda Rusya, Osmanlı yerine Avusturya ile karşı karşıya geldi

- Osmanlı’nın Almanya’dan faydalanarak orduyu ıslah etmek istemesi Osmanlı ile Almanya’yı birbi­rine daha fazla yaklaştır­mıştır.

- Türk ordusu, İkinci Balkan Savaşı’nda sadece Bulga­ristan ile savaşmıştır

- İkinci Balkan Savaşı esnasında Avrupalı devletlerin tepkisinden çekindiği için Osmanlı ordusu Meriç’in batısına geçmemiştir.

- Balkan Savaşları Osmanlı’nın Birinci Dünya Savaşı’na girmesinde etkili olmuştur.