Osmanlı rönesansı, osmanlıda rönesans, osmanlı devletinde rönesans, osmanlı döneminde rönesans

Osmanlı Rönesansı
Avrupa sahnesinde tüm bu gelişmeler olurken, 15. ve 16. yüzyıllarda Avrupa'nın en güçlü devleti olan Osmanlılar, 17. yüzyıl boyunca duraklama dönemine girmiş ve gerilemenin de görülmez tohumları atılmıştı. 18. yüzyıl, genel hatlarıyla, bu görülmez tohumların "kaktüs bitkisi" vermeye başladığı gerileme döneminin başlangıcı olarak kabul edilebilirse de, göreli barış sürelerinin de etkisiyle, Osmanlılarda ilginç bir uyanışın ortaya çıktığı gözlemlenir. Devletin temel kurumlarında hemen hemen hiçbir değişiklik yapılmamış olmakla birlikte, bu uyanış iki açıdan önemlidir.

            Bir kere, 18. yüzyıldaki yenilikler, 19. yüzyılda gerçekleştirilecek olan reformların bir bakıma çıkış noktası olmuş, gerilemenin nedenlerine "laik" bir bakı. Açısı getirmiştir. Bozuklukların tümünü din kurumlarında arayan Arap-İslam kültürü çevresinin aksine, Türk-İslam kültürünün, hiç olmazsa başka alanlarda da reform gereğini duyması, 19. yüzyıl Osmanlı yöneticilerinin bu yöndeki çabalarına yüzyıl öncesinden iyi bir örnek oluşturacaktır. İkinci olarak, bu "Osmanlı Rönesansı" Osmanlıların gerilemesini durdurabilecek en son fırsat olarak ortaya çıkmıştı. Henüz büyük toprak parçalarını ve uluslar arası alandaki prestijini tam yitirmeden, 18. yüzyılın başlarındaki bu uyanış sürdürülebilseydi, Osmanlı Devleti 19. yüzyıla, bu yüzyılın sıkıntılı, güç iç ve dış koşullarına daha hazırlıklı bir biçimde girebilirdi. Ama ne olursa olsun, sürdürülememesinin nedenleri, 19. yüzyılın Osmanlı monarklarına, bazı Osmanlı kurumlarının kaldırılması ve bazı sorunlara da laik bir yaklaşımın gerektiğini göstermiştir. Kısacası, 19. yüzyıl reform hareketlerinin temeli, 18. yüzyılın özellikle ilk yarısındaki "uyanış çabasında" yatar.

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.