siyasi tarihte emperyalizm, siyasi tarihte emperyalizm konunusu, oral sander emperyalizm

C. EMPERYALİZM
Endüstri Devrimi'nin Avrupa açısından en önemli sonucun Alman ve İtalyan ulusal birliklerinin kurulması olduğunu görmüş bulunuyoruz. Bu devrimin tüm yeryüzü çapında en önemli sonucu ise, sömürgeciliğin emperyalizm biçimine dönüşmesidir.

Sömürgecilik, bir devletin egemenliği başka topraklar ve halklar üzerinde kurması ya da genişletmesidir. Sömürgeciliğe çok yakın bir sözcük olan emperyalizm ise, özellikle Avrupa'nın büyük devletlerinin 19. yüzyılın ikinci yarısında öteki kıtalar üzerinde genişlemelerine verilen addır. Bugünkü tanımlanışı ile, Avrupa'da kuvvet politikasının, devletler arası sürtüşme ve ekonomik rekabetin denizaşırı bölgelere yayılmasıdır. Böylece Endüstri Devrimi'nin ürünü olan yeni ekonomik koşullarla, anarşik uluslar arası siyasal ilişkilerin bileşimi, emperyalizmin gerçek niteliğini açıklayabilir.

Avrupa devletlerinin sömürgeler kurmak yoluyla genişlemelerinin 19. yüzyılın bir olgusu olmadığı, 15. yüzyıldan beri Avrupa tarihinin önemli bir özelliği olduğu belirtilmişti. Ancak, emperyalizm sözcüğü 19. yüzyılın ikinci yarısında kullanılmaya başlandı ve 1870 sonrası dönemi "emperyalizm" çağı olarak adlandırıldı. Şimdi sorulacak soru, bu dönemin özelliğinin nereden geldiğidir.

Her şeyden önce şunu belirtmek gerekir ki, sömürgecilik her ne kadar uzun bir geçmişe sahipse de, Avrupa'nın 19. yüzyılda Endüstri Devrimi sonucu karşılaşacağı ekonomik ve toplumsal sorunlara çözüm getiren yöntem olarak yenidir. Ayrıca, özellikle Alman ve İtalyan ulusal birliklerinin kurulmasından sonra sömürgecilik eski yüzyıllara oranla büyük bir hız kazanmıştır. Bu yarışa, İngiltere, Fransa ve Hollanda'nın yanında Almanya, İtalya, Rusya, ABD ve Japonya da katılmıştır. Dolaysıyla, emperyalizm, sömürgecilikten hem nitelik hem de nicelik bakımından farklıdır. Emperyalizm olgusunun temelinde şu unsurlar yatmaktadır. Bu unsurlar ise;

1- Ekonomik Unsur

2- Demografik Unsur

3- Güvenlik Endişesi

4- Ulusal İtibar ve Büyüklük Duygusu

5-  Berlin Konferansı

6- Sömürge İmparatorlukları

7- Emperyalizmin Sömürü İlişkisi

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.