Tarih, Tarihte Neden, Siyasi Tarih ' Tarihte Neden, Oral Sander Siyasi Tarih

B. TARİHTE NEDEN
Olaylar ve bu olayları açıklığa kavuşturan belgeler tarih ile uğraşanlar için temel konular olmakla birlikte, tarihçi olaylardan bir "fetiş" yaratmamalıdır. Olay, tarihin tek kurucusu değildir. Tek tek olayların nedenlerinin ortaya konması da tarihçinin çabası içinde olmalıdır. Tarihi bir inceleme, bir ölçüde, nedenlerin incelenmesidir; yoksa yapılan kronoloji olur. Ama, tarihçinin araştırdığı nedenler hem çok, hem de karmaşıktır. Örneğin I. Dünya Savaşı'nın nedenleri, belki tüm insanlık tarihindeki önemli olayların bileşimi içinde bulunabilir. Böylesine karmaşık nedenlerle karşılaşan tarihçinin önemli görevlerinden biri, bunları önemlerine göre sıraya sokmak, bunu yaptıktan sonra, hangi nedenin ya da nedenler kategorisinin en önemlisi olduğuna karar verip, nihai nedeni ya da nedenleri bulmaktır.

      Tarihçinin bu yaptığı nedir' Bu, yukarıdaki tanımda belirtildiği gibi, işlenen konunun yorumudur. Her tarihi olayın incelenmesi, nedenler arasında öncelik çerçevesinde döner. Yani, neden belirli bir olay, tarihin genel akışının belirli bir noktasında ve biçimi ile ortaya çıkıyor' Tarihçi sürekli bu soru ile uğraşır. "Neden" sözcüğü, bilimle uğraşanların aklına kendiliğinden "sonuç" sözcüğünü de getirir. Tarih, insanoğlunun dünyada görüldüğü ilk andan başlayarak, kopuksuz bir çizgi biçiminde, bugüne doğru aktığını ve geleceğe doğru akacağına göre, her bilim dalında bulunan "neden-sonuç" ilişkisi, tarihin de ilgilenmesi gereken bir bağlantı olmalıdır. Üstelik, tarihte belirli bir olayın sonucu ya da nedenleri arasındadır. İşte, tarih, bu "sonuç-neden-olay-sonuç-neden-olay-sonuç.." zinciri içinde ileriye doğru bir hareket olarak görülebilir. Tarihin bu hareket niteliği, bizi onun bir başka özelliğine götürüyor.

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı İmge yayınevinden temin edebilirsiniz.