Endüstri Devriminde Sağlık Beslenme, Çevre ve Nüfus, sanayi devriminde sağlık, sanayi devriminde çevre, sanayi devriminde nüfus, sanayi inkılabında sağlık

3. Sağlık Beslenme, Çevre ve Nüfus
            Tıp bilimiyle ilgili buluşlarına tarihi çok eskidir. Örneğin MÖ 2000'lerde Mısır'da beyin ameliyatı yapıldığını gösteren bulgular vardır. Anatomi bilgisi, Leonardo da Vinci ile büyük aşamalar kat etmiştir. Ancak, tıpla ilgili yenilikler, dinden ve gelenekten doğan insan vücuduna ait önyargılar, 19. yüzyıl ortalarında ortadan kalkana kadar insan vücudunda uygulanamadı. Örneğin Rönesans döneminin, Leonardo Usta'yı, üzerinde incelemeler yapmak amacıyla, kadavra bulmak için mezar soygunculuğu yapmaya zorlayan dogmaları düşünün. Ancak, 19. yüzyılın genel laikleşme havası ve verimli araştırma hevesi içinde birçok buluş uygulanmaya başlandı. Kloroform yaygın bir biçimde kullanıldı ve antiseptik anlayışı yerleşti. Pasteur ve Koch ile bakteriyoloji çağı açıldı. Gözle görülmeyen mikroskobik canlıların varlığının bilinmesi, ameliyat araçlarının "sterilizasyonunun" yaşamsal önemini vurguladı. Bu yenilikler, cerrahi alanında görülmemiş gelişmelere yol açıp, vücut-içi ameliyattaki başarı şansını büyük ölçüde yükseltti. İlk antibiyotik olan Salvarsan'ın üretimi 1880'lere rastlar. Böylece, salgın ve ağrı kesici olarak yaygın biçimde kullanılan Aspirin bile 100. yaş yıldönümünü henüz kutlamıştır. 1899'da bulunmuştur. Bu gelişmelerin tümünün toplumsal ve ekonomik açıdan önemli sonucu, insan yaşamının uzayıp çocuk ölüm oranının azalması ile, görülmemiş nüfus artışıdır.

            Nüfusun hızla artması, 19. yüzyılın ikinci yarısında Avrupa devletlerini büyük bir sorunla karşı karşıya bıraktı: Artan Avrupa nüfusuna gıda! Eğer, gelişen kimya bilimi tarımda bir devrim yaratmamış olsaydı, Avrupa ülkeleri herhalde çok güç bir durumda kalır ve zenginlikleri bugünkü göz kamaştırıcı düzeye yükselemezdi. Yapay gübre, belirli bir toprak parçasından daha çok ürün alınmasını sağlarken "pastörizasyon" yöntemlerinin gelişmesi, yiyecek saklamayı kolaylaştırdı. Demiryollarının gelişmesi, büyük buharlı gemilerin yapılması, elektrik kullanılarak uygulanan yeni soğutma teknikleri, Alp'lerin tünellerle delinerek Avrupa-içi mesafelerin kısaltılması ve Süveyş Kanalı'nın açılması, hep 19. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleştirilecek, Avrupa'ya gıdanın ucuz, çok miktarda ve çabuk gelmesi sağlandı. Endüstrileşmiş Avrupa'nın büyük ihtiyaç duyduğu gıda sorunu, artan nüfusunu besleyecek ölçüde çözülmüş oldu. Arjantin eti, Avustralya buğdayı ve Brezilya kahvesi, Avrupa kentlerinin pazarlarında her gün görülen mallar haline geldi. 1900'lere gelindiğinde, yeryüzü global bir nitelik almaya tam anlamıyla başlamış sayılabilir.

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.