1848 devrimlerinde alman ulusçuluğu, 1848 devrimlerinde alman milliyetçiliği, avrupada 1848 devrimlerinde alman ulusçuluğu,

b. Alman Ulusçuluğu
Fransa'daki 1848 devrim hareketi en çok liberalizmden etkilenmişti. Germen Konfederasyonu'nda ise, ulusal birliğin kurulması yolunda oldu. İlerde açıklanacağı gibi, endüstrileşmenin sonucu olarak beliren yeni sınıfların ulusal birlik özlemi yanında, milliyetçilik de Alman ulusunun benliğini bulmasında önemli bir unsur olmuştur. Her şeyden önce, Alman ulusal birliğini gerçekleştirecek olan Prusya'da ordu, tek bir "Almanya" özlemini duyuyor ve Fransızlardan nefret ediyordu. Çok sayıda küçük devletten oluşan konfederasyon sürekli olarak Fransız etkisi altında kalmış, Prusya ise Napolyon'un işgaline karşı koyamamıştı. Her alman yurtseverinin aklında, eğer gelecek bir Fransız işgaline karşı konacaksa, bunu tek birleşmiş bir Almanya'nın başarabileceği düşüncesi ve her ulusçulukta olduğu gibi, bir de ülküsü vardı: Almanları Fransızların "düşük törel değerlerinden" kurtarmak ve onlara yeni bir görev bilinci vermek. Böylece Prusya, Avrupa'nın tutucu güçlerine göre devrimci bir tehlike olarak belirmeye başlayan ulusçuluk akımının bayraktarlığını yapmaya başladı.

            "Almanya"da ulusçuluk, Napolyon sistemin zorla evrenselleştirme çabalarına karşı bir tepki olarak doğdu. Avrupa'da tek devlet, tek ordu, tek ekonomik sistem, tek hukuk kurumu, yani bir bakıma "Avrupa Birliği"ne karşı bir protestoydu. Uluslar arası sistem temelde Fransız etkisinde olduğuna göre, Almanların hareketi Fransa-karşıtı, Napolyon da bir otokrat olduğuna göre, otokrasi-karşıtı nitelik kazandı. Tutucu olan Alman ulusçuları, kendi özel kurumlarının, geleneklerinin, tarihi gelişmelerinin değerlerimi vurguluyor, Napolyon sisteminin bunları unutturacağından korkuyorlardı. Öteki Alman ulusçuları ise, ulusun kendi geleceğini kendisinin tayin etme hakkının, hükümete daha çok katılma, temsili kuruluşlar ve özgürlüğün savunuculuğunu yapıyorlardı. Dolaysıyla, hem tutuculuk ve hem de liberalizm, bir arada Napolyon'u yıkmış ve Avrupa'nın gelecek tarihini biçimlendirmiştir.

            Almanlar, yalnız Napolyon'un yönetimine değil, aynı zamanda Fransız kültürünün yüz yıllık üstünlüğüne de isyan ettiler. Fransız Devrimi ve Napolyon yılları, Almanya'da görülmemiş bir kültürel uyanma dönemiydi. Beethoven, Goethe, Schiller, Kant, Fichte, Hegel ve bu büyük isimler gibi niceleri, "romantizm" dediğimiz akımı yaratmışlardı. Tümü Akıl Çağı'nın "kuru soyutlamalarına" karşı çıkıyorlardı. Ama Alman düşüncesinin belli başlı özellikleri, geniş anlamdaki ulusçulukla bağlantılı olarak gelişti. Çünkü "romantizm" akıldan çok "deha" ve "duygu"yu, isan grupları arasında benzerliklerden çok "farklılıkları" vurgulamaktaydı. Böylece, 1800'lerden sonra güçlü bir biçimde ortaya çıkan Alman ulusal uyanışı, temelde Napolyon ve Fransızlara karşı gelişti.

            Fransızlar ulusal birliğe sahipti ve 18. yüzyıl uygarlığının temsilcisiydi.  Dolaysıyla, Almanlar da ulusal birliklerini kurmalı ve kendi ulusal değerlerini egemen kılmalıydı. Yani tüm 19. yüzyıl boyunca ulusal birlik ve ulusal büyüklük hemen hemen her Alman'ın tutkusu biçimine dönüşmüşse, bunun nedeni belki de her ikisine de sahip olmamasıydı. Fichte, ortadan kaldırılmayacak bir Alman ruhu, ayrı ve doğuştan gelen bir Alman ulusal karakteri olduğunu söylüyordu. Bu ulusal karakter ise, dış ve özellikle Fransız etkisinden mutlaka kurtulmalıydı ve öteki halklarınkinden çok daha soyluydu.[1]

Ancak alman ulusçularının Alman ulusal birliğini kurma yolunda 1848 yılındaki çabaları, Avusturya'nın ağır basması sonucu, başarılı olamadı. Prusya, bunu koşulların daha uygun olduğu yirmi yıl sonra gerçekleştirecektir.

[1]  20. yüzyılda Hitler'in Almanya'da çıkması ve Almanların çoğunu peşinden sürüklemesi, 19. yüzyıldaki bu temel toplumsal doku ve ruh bilindikten sonra, çok şaşırtıcı olmasa gerek.

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.