Köprülüler Dönemi, Köprülü Mehmet Paşa, Osmanlıda Köprülüler Dönemi, Köprülüler Devri, Osmanlı Köprülüler Devri, Köprülüler Döneminde Yapılan Yenilikler, Köprülüler Devrinde Yapılan Çalışmalar

(v) Köprülüler Dönemi: Avrupa Baskısının Azalması: I. İbrahim dönemi (1640-1648) içerde çürümüşlük, ama dışarıda sınırlı başarılar dönemidir. Yetenekli komutanlar sayesinde Kırım Kazaklar'ın elinden geri alınmış ve Girit'in önemli limanları ele geçmiştir. 1448'de I. İbrahim tahttan indirilerek yerine yedi yaşındaki IV. Mehmet geçirilmiştir. Yeni padişahın çocukluk ve olgunluk döneminde, büyük devlet adamları olan Köprülüler'in sadrazam olduklarını görüyoruz. Köprülüler etkili ve aydın bir yönetimle padişahın mutlak despotizmini sınırlandırmışlar ve devlete belirli bir iç istikrar sağlamışlardır. Bu sırada devlet Avrupa'dan baskı altında kalmadığı için bunun sağlanması kolaylaşmıştır.

            Şimdi Sultan Süleyman'ın ölümü üzerinden tam yüz yıl geçmiş bulunmaktadır. Bu yüz yıl içerde karışıklıklar ve dertler dönemidir. Avrupa'da artık fetihler dönemi kapanmıştır ancak Avrupa devletlerine toprak ya da yitirilmiş değildir. Bunun önemli bir nedeni, hem dini hem de siyasal olarak Avrupa'da reform karşıtı hareketlerin başlaması ve Otuz Yıl Savaşları sonucu Avrupa devletleri arasındaki anlaşmazlıklardır. Tam aksine, Avrupa'da Osmanlı'nın ittifakını sağlama çabaları vardır ama Osmanlı Devleti böyle bir yardımı verecek durumda değildir.

            Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyılda Habsburg İmparatorluğu'na ilk yenilgisi, 1644 yılında St. Gothard'da olmuştur. Bu savaşın önemi, 17. yüzyılda Osmanlı ordusunun ve askeri bilgisinin dönemin gelişmelerinin arkasında kaldığını açık bir biçimde göstermesidir. Otuz Yıl Savaşları sonunda Avrupa ordularının örgütlenme, eğitim, önderlik, taktik ve malzeme açısından çok büyük deneyler ve gelişmeler kazandığı anlaşılmış. Köprülü'nün ilk başarıları ve iyimserliğine rağmen, Osmanlı ordusunun, geleneksel yöntemleriyle, çağın gerisinde kaldığı ortaya çıkmıştır. Bu arada daha önce iki limanı ele geçen Girit Adası'nın başkenti Candia 1666 yılında zapt edilmiştir.

            Köprülü ailesinden Sadrazam Ahmet Paşa'nın 1672 yılında ölümü ve IV. Mehmet'in damadı olan Kara Mustafa Paşa'yı sadrazamlığa getirmesi, Köprülüler'in canlandırmaya çalıştıkları devletin gerilemesinin artık önlenemeyeceğinin ilk habercisi oldu. 

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.