Osmanlı saray teşkilatında Acemi Ocağı ile Osmanlı ordusunun yaya askerini teşkil eden bölük zabitlerine verilen addır. Cemaat denilen yeniçeri ortası çorbacılarına "Yayabaşı veya "Serpiyadegan" denildiği gibi ağa bölükleri çorbacılarına "bölükbaşı", çorbacılara "Subaşı" unvanı da verilirdi. Kıdemlilerine cemaatlarda "yayabaşı", bölüklerde de "başbölükbaşı" denilirdi. Çorbacıların atları vardı. Kırmızı çuhadan kollu cübbe, ince mintan, kırmızı şalvar, ayaklarına da sarı mest ayakkabı giyerler, başlarına "Çorbacı keçesi" denilen ve üzerine tüy sorguç takılan, kenarı sırmalı börk takarlardı. Yayabaşıların sorguçları daha değerli olan turna tüyünden ve sonradan koyulan bölüklerin sorguçtan ise balıkçıl tüyündendi. Çorbacılar, bölüklerin bütün sorumluluğunu yüklenirler ve disiplini sağlarlardı. Ceraim-i azime (Büyük suçlar) için ceza vermez, Yeniçeri ağasının uygun gördüğü cezayı uygularlardı. II. Mahmud döneminde çorbacı unvanı, orta ağası olarak değiştirilmiştir. Çorbacı deyimi yakın tarihlerde zengin, Hıristiyan tüccarlar için de kullanılırdı. Önceleri gemi tayfaları arasında gemi sahipleri hakkında da kullanılmıştır.