Amerika Devrimi, Kuzey Amerikadaki İngiliz Üstünlüğü, 18. Yüzyıl Amerika İngiliz Üstünlüğü, Amerikadaki İngiliz Üstünlüğü, Amerikada İngiltere Hakimiyeti, Amerikadaki İngiltere Üstünlüğü

1. Kuzey Amerika'daki İngiliz Üstünlüğü
Portekiz ile İspanya, 15. yüzyıla kadar geri giden keşif haklarıyla yenidünya üzerinde tekelci sömürge iddiasında bulunmuşlardı. Ancak, 1580'de İspanya tarafından işgale uğrayınca, yenidünyada İberik yarımadasının denetimi görevini İspanya yüklenmiştir. 1588'e kadar rakipsiz kalan büyük İspanyol Armadası, bu tarihte İngiliz donanmasına yenilince, İspanya'nın gücü de, Portekiz gibi zayıflamıştı. Avrupa'nın yeni güçlenen sömürgeci devletleri, Hollanda, Fransa ve İngiltere, bir yanda aralarında çatışırken öte yanda yenidünyadaki İspanyol ve Portekiz sömürgelerini teker teker ellerine geçirmeye başladılar. 17. yüzyılda bu üç devlet, kendi Amerikan kolonilerini İspanya'ya kabul ettirdikten sonra, İngiltere Hollanda'yı denizlerde iki kez yendi ve 1667'de Hollandalıları Kuzey Amerika'dan attı. İngiltere, 1688-1763 tarihleri arasında Kuzey Amerika kolonileri üzerinden denetim yüzünden tam dört kez Fransa ile savaştı. Bunların tümü önceki bölümlerin konularıydı.

            Amerika yüzünden savaşa tutuşan Avrupa'nın sömürgeci devletleri, merkantilizmin ekonomik ve siyasal ilkelerinden hareket ettiler. Daha önce görülen merkantilist kurama göre, güçlü bir devlet olmanın yolu, Amerika'daki gibi koloniler elde etmekten geçmekteydi. Kolonilerle ticaret üzerinde kurulacak tekelle metropol satın alacağından daha çok satabilir ve böylece uygun bir ticaret dengesiyle zenginleşebilirdi. Üstelik kolonilerle ticaret deniz gücünü de besler ve böyle bir devlet gerek artan zenginlik gerekse deniz gücüyle büyüklük yolunda iki önemli anahtarı eline geçirmiş olurdu. Ama Avrupa devletleri, böyle bir sömürge imparatorluğunun Avrupa güç dengesini bozacak kadar genişlemesini engelleme üzerinde anlaşmışlardı. Bu yüzden uygulamada, merkantilist kuram ile Avrupa güç dengesi ilkesi, Avrupa devletleri arasında çatışmaya yol açacak bir nitelik taşımaktaydı.

            İngiltere'nin, Amerika'daki koloniler üzerinde kimin denetim kuracağı sorunundan kökenini alan Yedi Yıl Savaşları'nda Fransa'yı yenerek, 1763 Paris Antlaşması ile Kuzey Amerika kıtasının hemen hemen tümünü eline geçirdiğini görmüştük. Bu Yedi Yıl Savaşları, dünyanın en önemli çatışmalarından biri sayılır. Fransa'nın yenilgisi, İngiliz kolonilerini güçlü bir devletin istilası korkusundan kurtarmıştır. İspanya'nın da gücü azaldığına göre, artık Kuzey Amerika'da İngiliz kolonilerinin genişlemesini engelleyecek güç kalmamıştı. Yedi Yıl Savaşları'nın yarattığı bu yeni güvenlik duygusu, Amerikan Devrimi'ne yol açan bağımsızlık ruhunun gelişmesi büyük ölçüde etkilemiştir.

Not: Bu ilgili makale Oral Sander'in "Siyasi Tarih ilkçağlardan 1918'e" adlı eserinden yararlanıp yazılmıştır.

Kitabı, İmge Kitabevi Yayınları'ndan temin edebilirsiniz.

-

Siyasi Tarih'in Tüm Konuları İçin >> Siyasi Tarih << Sayfasına Bakmanızı Öneriyoruz.